Nieuws

Expertisepunt LOB

Werkagenda en stagepact: samen aan de slag

maandag 1 mei 2023

Met de werkagenda mbo richten het ministerie van OCW, JOB, BVMBO, de MBO Raad, NRTO, VNO-NCW/MKB Nederland, VNG en SBB zich op drie gezamenlijke prioriteiten voor de komende jaren:

  • het bevorderen van kansengelijkheid

  • het verbeteren van de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt

  • het versterken van kwaliteit, onderzoek en innovatie.

Voor elke prioriteit zijn doelstellingen gesteld en acties afgesproken waar de betrokken partijen mee aan de slag gaan.  Wat staat er gepland voor de komende periode?

De komende periode staan er diverse activiteiten op het programma. Zo organiseert de CKMBO in mei diverse online (be)spreekuren om scholen te ondersteunen bij het opstellen van de kwaliteitsagenda. Tijdens de sessie kunnen scholen vragen stellen, specifieke thema’s bespreken en goede ideeën met elkaar delen. Aanmelden kan via de website van het CKMBO.

De eerstvolgende sessies staan gepland op:

  • 8 mei Algemeen (be)spreekuur

  • 11 mei Gelijke behandeling mbo-student

  • 15 mei Algemeen (be)spreekuur

  • 22 mei Algemeen (be)spreekuur

  • Op 8 mei organiseert JOB MBO een dag voor studentenraden over de kwaliteitsafspraken.

Meer weten of aanmelden?

Lees verder >

Generatie Zelf

maandag 1 mei 2023

Waren we net gewend aan Millennials, klopt de volgende generatie luidruchtig op de deur: Generatie Z. In dit E-book van Youngworks maak je kennis met de generatie Zelf aan de hand van drie dominante verhalen in hun leefwereld: digitalisering, ideologisering en individualisering.

In elk verhaal wordt het gedrag van jongeren geduid aan de hand van de wisselwerking tussen externe invloeden (omgevingsfactoren) en interne invloeden (biologische en psychologische ontwikkelprocessen). Zo wordt de zin van onzin gescheiden en een genuanceerd beeld geschetst van deze generatie die de komende jaren meer en meer vorm zal geven aan onze samenleving: als burgers, consumenten en collega’s.

Lees meer in het e-book van Youngworks

 

Meer weten over wat de verschillen zijn er tussen generaties? Om dit inzichtelijk te krijgen maakte Youngworks samen met Generations INC. een hernieuwde Generatietijdlijn, met daarin een overzicht van alle werkzame generaties.

Lees verder >

27 miljoen euro voor maatschappelijke projecten mbo en arbeidsmarkt

maandag 1 mei 2023

Vanuit het Regionaal Investeringsfonds MBO heeft het ministerie van OCW dit jaar € 27 miljoen beschikbaar om de aansluiting tussen mbo-onderwijs en de arbeidsmarkt te verbeteren. 

Minister Dijkgraaf: “Het is fijn om te zien dat veel mbo-scholen door het hele land aan de slag zijn met het verkleinen van het gat tussen het aangeboden onderwijs en wat nu nodig is op de arbeidsmarkt. De tekorten in sommige sectoren zijn zoals bekend op dit moment erg groot. Tegelijk hebben veel toegekende projecten een waardevolle, vooruitziende blik richting de toekomst, door aandacht voor onder andere robotisering, AI en andere innovaties binnen de opleidingen.”

 

Het gaat om middelen uit het Regionaal Investeringsfonds mbo (RIF). In de eerste ronde is een bedrag van € 10 miljoen toegekend aan tien projecten die van belang zijn voor maatschappelijke opgaven rond onder meer klimaat, landbouw en zorg. Later dit jaar volgt een tweede aanvraagronde.

Het Regionaal Investeringsfonds MBO heeft in de afgelopen jaren een belangrijke bijdrage geleverd aan een betere aansluiting van het mbo op de arbeidsmarkt. Sinds 2014 hebben vele tientallen samenwerkingsverbanden zich met een bijdrage uit het fonds kunnen ontwikkelen tot innovatieve en voor studenten aantrekkelijke vormen van beroepsonderwijs. Veelal kunnen die ook na afloop van de subsidie op eigen benen staan.

Lees verder >

Persoonlijk ontwikkelplan kan motivatie studenten verbeteren

woensdag 19 april 2023

Voor loopbaanbegeleiding en -oriëntatie zetten mbo-scholen verschillende instrumenten in. Een daarvan is het persoonlijk ontwikkelingsplan (POP), vaak vergezeld van een persoonlijk actieplan (PAP). In het POP reflecteert de student op zijn of haar vaardigheden en competenties, en stelt aan de hand daarvan leerdoelen vast. In het PAP zet de student uiteen met welke acties hij of zij de leerdoelen kan bereiken en welke afspraken er met docenten of begeleiders gemaakt zijn.

Uit onderzoek komt naar voren dat dit soort portfolio-instrumenten alleen effectief zijn als de student hierin voldoende wordt begeleid. Veel studenten zijn namelijk nog niet in staat om zelfstandig te reflecteren op hun ambities, kwaliteiten en motieven. Daardoor ervaren ze instrumenten als het POP als weinig zinvol. Ook kan het aantal reflectieopdrachten en het aantal op te stellen leerdoelen de betrokkenheid en motivatie van studenten negatief beïnvloeden.

Als studenten tot een goed reflectieproces komen, krijgen ze inzicht in wat ze moeten leren, hoe ze het beste leren en wat ze aan ondersteuning nodig hebben. Dit zijn voor studenten de eerste vereisten voor zelfsturend leren.

Vervolgens is het belangrijk dat studenten de uitkomsten van reflectie kunnen omzetten in verbeteracties. Daarvoor zijn aanvullende competenties nodig, zoals zelfvertrouwen, doorzettingsvermogen, initiatief nemen en motivatie om te leren en te plannen. Goede begeleiding is dus cruciaal voor een zinvolle inzet van portfolio-instrumenten.

Lees het volledige rapport

Lees verder >

De kracht van het LOB-cv is dat leerlingen zélf hun kwaliteiten en talenten ontdekken

woensdag 19 april 2023

Hoe geef je leerlingen meer inzicht in hun kwaliteiten, hoe laat je ze nadenken over loopbaancompetenties en studiekeuze, en hoe zorg je dat ze daadwerkelijk voorlichtingsdagen bezoeken en reflecteren op hun ervaringen – en uiteindelijk een studie kiezen die echt bij hen past? Het zijn precies die vragen waarvoor het LOB-cv is ontwikkeld.

In dit praktijkvoorbeeld vertellen havo-docent en decaan Stefan Kras van de Johan de Witt Scholengroep en Jessica Visser van De Haagse Hogeschool waarom het LOB-cv zo’n fijne en laagdrempelige manier is om leerlingen te laten nadenken over hun studiekeuze.

Download het praktijkvoorbeeld van de maand

Lees verder >

Succesvolle aanpakken van mbo-studenten in een kwetsbare positie

woensdag 19 april 2023

Mbo-instellingen leiden niet alleen op voor een beroep en goed burgerschap, maar ook naar een passende (vervolg)opleiding of een duurzame baan. Entree- en niveau-2-studenten hebben hierbij een meer kwetsbare positie dan andere studenten. Schooluitval is hoog en begeleiding van deze studenten vraagt om een integrale aanpak. Maar hoe ziet zo’n integrale aanpak eruit? Welke elementen werken wel of niet? En hoe zorg je ervoor dat je continu leert en verbetert?

Dat hebben Albeda, Friesland College, Gilde Opleidingen, ROC Midden Nederland, Zadkine, het Nederlands Jeugdinstituut en ECBO tussen 2019 en 2022 onderzocht. Gefinancierd door het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek en onder begeleiding van een wetenschappelijke begeleidingscommissie.

Benieuwd naar de interventies die je kunt toepassen om deze kwetsbare groepen succesvol door het onderwijs te leiden en hen te laten doorstromen naar een passende vervolgopleiding of duurzame (arbeids)participatie?

Lees dan meer over dit onderzoek en alle kennisproducten die hieruit zijn ontstaan op deze webpagina.

Lees verder >

Wegwijzer en animatiefilmpje studiekeuzeactiviteiten hoger onderwijs

woensdag 12 april 2023

Hoe maak je de leerling wegwijs in het grote aanbod aan studiekeuzeactiviteiten vanuit het ho? Hoe kun je de leerling hierin op weg helpen, zodat die gemotiveerd op pad gaat? De ‘Wegwijzer studiekeuzeactiviteiten hoger onderwijs' (ho) biedt een overzicht van veel voorkomende loopbaanvragen gedurende het studiekeuzeproces en maakt inzichtelijk welk type studiekeuzeactiviteit(en) hierop aansluit(en).

Om het gebruik voor mentoren te verduidelijken, is er nu in opdracht van OPeRA een animatievideo gemaakt. Deze legt uit hoe de wegwijzer gebruikt kan worden in een gesprek met een leerling. Na het gesprek kan de leerling zich zelfstandig inschrijven voor een bij zijn loopbaan passende activiteit bij de instelling van zijn of haar keuze.

Download de wegwijzer

Lees verder >

Vroeg werken of diploma halen? Veel jongeren kiezen voor het eerste: ‘Maakt je kwetsbaar’

donderdag 6 april 2023

Jonge mensen laten steeds vaker hun mbo-opleiding links liggen om tegen een mooi startsalaris voor hun leeftijd aan de slag te gaan bij een werkgever, die ze met open armen verwelkomt. Maken deze jongeren slim gebruik van de krapte op de arbeidsmarkt of snijden ze zichzelf op den duur in de vingers door geen papiertje te behalen? ,,Het is in ieder geval een valse start.’’

Minister Dijkgraaf van Onderwijs schetste maandag in zijn ogen een probleem: in het studiejaar 2021-2022 waren er ruim 30.000 nieuwe voortijdige schoolverlaters, het hoogste aantal in tien jaar tijd. Het gaat vrijwel uitsluitend om mbo’ers die - mede door de coronacrisis - geen zin meer hadden in hun opleiding of die, doordat de economie draait als een tierelier, worden weggekaapt van vooral technische en zorggerelateerde opleidingen.

Want zeker in deze tijd van inflatie en hoge rekeningen is het voor veel jongeren hartstikke aantrekkelijk om te gaan werken en gelijk een salaris van een paar duizend euro per maand te pakken, blijkt uit een rondgang langs scholen, gemeenten en studenten. Niks mis mee, zou je op het eerste gezicht zeggen. De jongere komt vooruit in de maatschappij en het bedrijf dat hem aanneemt, kan zelf iemand kneden tot gespecialiseerd vakman.

 

Beren op de weg

Desondanks zien experts in onderwijsland, de politiek en zelfs de werkgevers beren op de weg door dit kortetermijndenken. De minister noemt het ‘eeuwig zonde’ om te zien dat jongeren om uiteenlopende redenen ervoor kiezen niet door te gaan met hun opleiding. ,,Uiteindelijk geeft een opleiding of startkwalificatie (een diploma waarmee een jongere onder de achttien de arbeidsmarkt op kan, red.) houvast in het leven.’’

Doekle Terpstra is voorzitter van Techniek Nederland, een sector die een schreeuwend tekort heeft aan vakmensen. Toch zegt ook hij: ,,Je moet zogeheten ‘groenpluk’ altijd zien te voorkomen. Bij sommige werkgevers is de verleiding groot om tegen een goed bevallende stagiair te zeggen: ‘Kom bij mij in dienst en dat diploma komt nog wel een keer.’ Maar het bedrijfsleven heeft een maatschappelijke verantwoordelijkheid om jongeren in het beroepsonderwijs de samenleving in te gidsen en ondernemers in de technieksector pakken die ook.’’

Daar komt nog bij dat het ontbreken van dat papiertje op een gegeven moment tegen iemand kan gaan werken, als de arbeidsmarkt verandert. ,,Je opleiding niet afronden, maakt je kwetsbaar’’, zegt voorzitter Adnan Tekin van de MBO Raad. Het zijn vaak werknemers zonder diploma’s die als eersten worden ontslagen als het economisch slechter gaat. ,,En dan weer ‘aan de bak’ komen is zonder afgeronde opleiding erg lastig’’, aldus Tekin. ,,Ook is een diploma belangrijk als basis om tijdens je loopbaan bij te kunnen leren, of je te kunnen laten omscholen.’’
 

Niet alleen het geld telt

Het voortijdig inruilen van een mbo-opleiding voor een baan heeft ook een praktische reden, die niet alleen met geld te maken heeft: veel jongeren op dit niveau leren beter in de praktijk dan op school. Ook die jongeren moeten de ruimte krijgen, vindt Terpstra (Techniek Nederland). ,,Er is een te grote fixatie op het behalen van dat diploma. Ik vind het veel interessanter om na te denken over onderwijs waarbij zijinstromers certificaten stapelen. Gelukkig proef ik bij steeds meer bedrijven de bereidheid om technische vakmensen mee te nemen in een levenslang ontwikkeltraject, mét een langjarige baangarantie.’’

Kamerlid Zohair El Yassini (VVD) heeft de minister afgelopen jaar al opgeroepen met een aanvalsplan te komen om de toename van voortijdig schoolverlaters in het mbo te stoppen. Hij noemt het ‘een valse start’ als mbo’ers zich zonder afgeronde opleiding ‘al laten verleiden tot een baan’. El Yassini pleit ervoor dat werklustige jongeren de Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL-route) op het mbo gaan volgen. Zo kunnen ze aan de bak en verdienen ze geld. Ook wil de liberaal dat studies met weinig arbeidsmarktperspectief verantwoord worden afgebouwd. Dus: geef jongeren met een drang om te werken die kans, maar hou ze er ook bij op een opleiding. Is dit de oplossing? Voorzitter Jelmer Becker van de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB MBO) waarschuwt wel dat het gaat over een groep kwetsbare jongeren, die je niet zomaar los kunt laten. ,,Veel van hen worden door meerdere oorzaken gedwongen om te stoppen en geld te verdienen. Geef ze al vanaf het middelbaar onderwijs dus goede begeleiding mee, scholen hebben die plicht, en hou dat vol op de mbo-opleiding. Zodat ze zich net zoveel waard voelen als iedere andere student.’’

Bron: AD 4 april 2023
Lees verder >

Aanvalsplan tegen voortijdig schoolverlaten in het mbo

maandag 3 april 2023

Minister Dijkgraaf van Onderwijs komt met een aanvalsplan om het aantal voortijdige schoolverlaters in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) terug te dringen. In het studiejaar 2021-2022 waren er 30.242 nieuwe voortijdige schoolverlaters; het hoogste aantal in tien jaar tijd. Hoofdoorzaken zijn (de nasleep van) corona en de krappe arbeidsmarkt.

Dijkgraaf richt zich met zijn aanvalsplan ook op de aanpak van structurele oorzaken; het voorkomen van uitval door een soepele doorstroom bij een verkeerde opleidingskeuze, betere begeleiding en meer onderwijsruimte voor studenten die eigenlijk liever werken, dan op school zitten.

Meer lezen

Lees verder >

Vrij voorsorteren op later

maandag 3 april 2023

Aanbevelingen om vo-leerlingen de kans te geven verder te kijken dan typische mannen- en vrouwenberoepen

Dit rapport focust op hoe LOB genderstereotypen kan verminderen of tegengaan.

Om leerlingen voor te bereiden op het maken van een keuze voor een (vervolg)studie zetten middelbare scholen loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) in. LOB is ook bedoeld om leerlingen te begeleiden in het ontwikkelen van inzicht in hun kwaliteiten en mogelijkheden zodat leerlingen een passende keuze kunnen maken. LOB kan een belangrijke rol spelen in het doorbreken van stereotiepe keuzes.

Op basis van het onderzoek identificeert VHTO een aantal risico’s binnen LOB die ervoor kunnen zorgen dat genderstereotypen een rol spelen in het (studie)keuzeproces van leerlingen. VHTO adviseert onder meer:

  • begin op tijd met LOB en laat leerlingen vaak kennismaken met verschillende beroepen en verschillende (counterstereotiepe) beroepsbeoefenaars;

  • maak decanen, mentoren en docenten ervan bewust dat ze onbewuste genderstereotiepe opvattingen kunnen hebben over leerlingen en dat dit invloed kan hebben op de profiel- en studieadviezen die ze geven;

  • toets LOB-methoden en -testen op genderstereotiepe taal- en beeldgebruik;

  • veranker het tegengaan van genderstereotypen in het beleid rondom LOB;

  • houd er rekening mee dat andere kenmerken van leerlingen dan hun gender, zoals het inkomen van hun ouders, hun biculturele achtergrond, hun geloof enzovoort ook kunnen resulteren in stereotypen die de keuzes van leerlingen nóg verder kunnen beperken.

Lees het volledige adviesrapport

Wil jij weten hoe  je met LOB stereotype keuzes kunt doorbreken? Stuur dan een mail naar info@expertisepuntlob.nl of benader je regio-contactpersoon.

Lees verder >