Nieuws

Een team van onderzoekers heeft deze tool ontwikkeld, waarbij ook het Nationaal Regioorgaan Onderwijsonderzoek bij is betrokken. Na het doorlopen van een aantal vragen, krijg je een advies die je later als PDF aangeboden krijgt.

Wil je meer weten, kijk dan op deze link.

Verduurzaming MDT binnen jouw school

De school is een belangrijke ontmoetingsplek om jongeren te kunnen werven voor een MDT. Daarnaast kan MDT een logische invulling zijn voor vakken zoals: Loopbaanbegeleiding- en ontwikkeling (LOB) en Burgerschap, maar tegelijkertijd ook een instrument zijn om voortijdig schoolverlaten (VSV) tegen te gaan. Uitwisselingssessies over de integratie van MDT Ben jij als onderwijsinstelling geïnteresseerd in de wijze waarop je MDT kan vormgeven binnen jouw school? Wil je ervaring uitwisselen met andere scholen? Welke ondersteuning zou je kunnen gebruiken? Met die vragen gaan we in april 2023 graag met jullie en met elkaar in gesprek. Meer informatie volgt, maar meld je alvast (vrijblijvend) aan via dit e-mail-adres.

Leerlingen en studenten goed voorbereiden op hun toekomst is een kerntaak van het onderwijs. Scholen in het vo en mbo organiseren daarom veel verschillende activiteiten op het gebied van loopbaanontwikkeling en -begeleiding (LOB).

Om een goed beeld te krijgen van LOB/SLB in de praktijk én om waardevolle kennis en ervaringen uit het veld op te halen, voert AO Consult vanaf maandag 13 februari a.s. voor de derde en laatste keer de Monitor LOB uit.

Ook meedoen aan dit onderzoek? Dat kan op twee manieren.

Vul tussen maandag 13 februari en vrijdag 17 maart de online vragenlijst in 

• Ga naar de vragenlijst voor decanen, LOB-coördinatoren of studieloopbaanbegeleiders

• Ga naar de vragenlijst voor schoolleiders, locatiedirecteuren of locatie- en/of sectordirecteuren

Neem deel aan één van de verdiepende focusgroepen. 

De focusgroepen voor schoolleiders vinden plaats op 3, 5 of 11 april 2023 en voor decanen/LOB-coördinatoren/studieloopbaanbegeleiders op 4, 12 of 13 april 2023. De definitieve datum wordt nader in overleg bepaald.

Aanmelden voor de focusgroepen kan via de vragenlijst of door een mail te sturen naar onderzoek@aoconsult.nl.

Meer weten?

De ervaring van leerlingen met LOB Uit navraag bij scholieren blijkt dat zij de activiteiten voor loopbaanontwikkeling op school vaak niet herkennen als zodanig. Het is veelal theoretische kennis, verweven met het mentoruur, en raakt nauwelijks aan de praktijk, waardoor de loopbaangerichte component vaak ervaren wordt als ‘afvinklijstje’. Havo-leerlingen hebben motivatie nodig, het zijn sociale doeners en zij willen graag weten waarvoor ze iets doen.

Benieuwd hoe jij LOB vrij eenvoudig kunt integreren in je lessen zonder dat daarvoor lang niet altijd een grote tijdsinvestering nodig is, lees dan de samenvatting van deze werksessie of neem contact op met info@expertisepuntlob.nl

En verder: hou het kort, laat de leerlingen iets doen, maak het interactief en stop er een wedstrijdelement in. Dat wérkt, merkte ze tijdens een pilot. “Na een bedrijfsbezoek begonnen leerlingen zelfs spontaan te applaudisseren.”

Lees het volledige praktijkvoorbeeld

Inmiddels is Rahek bijna klaar met haar niveau 4-opleiding Middenkaderfunctionaris Bouw bij Landstede MBO in Harderwijk. Na het mbo volgt het hbo. Ze weet precies wat ze wil bereiken: ‘Uiteindelijk wil ik nog naar de universiteit, het allerhoogste halen.

Als kind was ik al creatief, ik tekende en schilderde veel, dat doe ik nu nog. Ik wist toen al wat ik wilde worden: een famous architect of interieurdesigner worden die mooie ontwerpen maakt door de Europese architectuur met die van het Midden-Oosten te verbinden.’

Lees het loopbaanverhaal van Rahek uit het onderwijsmagazine Zinmag

De geplande maatregelen houden in:

Mbo-studenten

• koopkrachtmaatregel

• afschaffing bijverdiengrens

• studieschuld terugbetalen in 35 jaar

• na het mbo een hbo-studie proberen

Studenten hbo en universiteit

• basisbeurs terug

• koopkrachtmaatregel

• aanvullende beurs, ook bij hogere inkomens van de ouders

• tegemoetkoming voor leenstelselstudenten

• geld in plaats van een studievoucher

• wijziging voor studenten met een functiebeperking

voortgezet onderwijs

• koopkrachtmaatregel

Deze maatregelen dragen bij aan kansengelijkheid en meer mogelijkheden je loopbaan vorm te geven.

Meer weten?

De methode heet ‘Overstap met Paspoort voor Succes’, en wordt sinds dit schooljaar ondersteund door een online tool. We nodigen jongeren uit om in gesprek te gaan over hun toekomst met mentoren, ouders, verzorgers en begeleiders. Zodat zij beter voorbereid zijn op de toekomst. Gebruikers zijn enthousiast. Inmiddels hebben meer dan 13.000 jongeren een Paspoort voor Succes ingevuld. Waarvan 3.100 alleen al dit schooljaar in de online tool.

Meer weten? Lees ons praktijkvoorbeeld Paspoort voor succes.

Leerlingen en studenten goed voorbereiden op hun toekomst is een kerntaak van het onderwijs. Scholen in het vo en mbo organiseren daarom veel verschillende activiteiten op het gebied van loopbaanontwikkeling en -begeleiding (LOB). Om een goed beeld te krijgen van LOB/SLB in de praktijk én om waardevolle kennis en ervaringen uit het veld op te halen, voert AO Consult vanaf maandag 13 februari a.s. voor de derde en laatste keer de Monitor LOB uit.

Ook meedoen aan dit onderzoek?

Dat kan op twee manieren. Vul tussen maandag 13 februari en vrijdag 17 maart de online vragenlijst in en/of neem deel aan één van de verdiepende focusgroepen. 

• Ga naar de vragenlijst voor decanen, LOB-coördinatoren of studieloopbaanbegeleiders

• Ga naar de vragenlijst voor schoolleiders, locatiedirecteuren of locatie- en/of sectordirecteuren

In de werkagenda wordt een stevige basis gelegd voor versterking van de kwaliteit door onder meer innovatie en zijn afspraken gemaakt waardoor scholen middelen krijgen om de kansengelijkheid te bevorderen. Ook is er geld voor het verbeteren van de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt, innovatie en excellentieprogramma’s van mbo-studenten. Hierdoor kunnen studenten zich maximaal ontwikkelen. Ook wordt er een slag gemaakt in de onderzoekskracht van mbo-instellingen.

De werkagenda mbo en LOB

De Werkagenda mbo draagt eraan bij dat mbo-scholen kunnen investeren in en meer aandacht kunnen besteden aan professionalisering van loopbaanoriëntatie, -ontwikkeling en -begeleiding. Scholen focussen zich daarbij op de maatschappelijke opgaven die belangrijk zijn voor de regio. Hierdoor kunnen studenten een weloverwogen keuze leren maken voor een opleiding richting een (kansrijk) beroep, passend bij hun interesses, talenten en capaciteiten.

Scholen kunnen op basis van hun situatie het geld onder meer inzetten voor:

• het inzetten van extra fte’s voor LOB;

• het vrijmaken van personeel voor het organiseren van meer en effectieve oriënterende beroeps- of bedrijfsbezoeken en/of het begeleiden van studenten bij het kiezen van een stageplek en -richting;

• het volgen van een bijscholingscursus of -training om de LOB-deskundigheid van docenten met LOB-taken en loopbaanbegeleiders te verbeteren.

Benieuwd hoe het Expertisepunt LOB hierbij kan ondersteunen? Stuur een mail naar info@expertisepuntlob.nl.

Met de Werkagenda mbo 2023 is ook het Stagepact MBO 2023-2027 ondertekend. In dit pact is afgesproken dat mbo-studenten voortaan een passende vergoeding voor hun stage, met minimaal een onkostenvergoeding krijgen.

• Download de Werkagenda mbo

• Download het Stagepact mbo

De lesmodule heeft twee doelen:

1. Oriënteren van de loopbaanontwikkeling

2. Verkennen en verdiepen van het Europass profiel Europees platform voor loopbaan en opleiding

Europass is het Europees platform voor loopbaan en opleiding.

Hierop vind je online hulpmiddelen en informatie om je te helpen de volgende stap in je loopbaan te zetten. De jongere kan het Europass profiel als portfolio gratis zijn leven lang gebruiken om zo zijn loopbaanmogelijkheden binnen Nederland en Europa te vergroten. In alle Europese landen wordt Europass gebruikt, hierdoor is het internationaal uitwisselbaar en stimuleert het de mobiliteit van de jongeren.

Gratis lesmodule via europass.nl/leren

In de lesmodule leert de jongere de verschillende onderdelen van Europass kennen en hoe deze te gebruiken in zijn loopbaan. Daarnaast krijgt hij inzicht in hoe je een CV en een sollicitatiebrief kunt maken. En ook hoe je diploma’s veilig kunt bewaren en delen. De lesmodule is gratis te downloaden en bestaat uit PowerPointpresentaties, een docentenhandleiding en een werkblad voor de jongeren. Afhankelijk van de behoeften kun je de module flexibel en vrij inzetten, omdat het niet is gekoppeld aan vakken. Wat betreft de tijdsbesteding is de module ontworpen in 2 delen die maximaal in een uur of korter te volgen zijn.

Download de lesmodule

In samenwerking met scholen ontwikkelt SLO praktijkgerichte examenprogramma’s voor havo. Dit sluit aan bij wensen vanuit onder andere de VO-Raad, Vereniging Hogescholen, de Onderwijsraad en het ministerie van OCW. De programma’s sluiten  aan bij de behoefte van leerlingen om praktisch bezig te zijn en de relevantie van wat ze leren te ervaren.

• Meer weten of deelnemen aan de doorontwikkelfase praktijkgerichte havo voorjaar 2023?

’Op het hbo krijg je te pas en te onpas feedback! Dat is zó wennen!’ Het is een uitspraak van een eerstejaars student die illustreert waarom de overstap naar het hbo voor studenten echt verwarrend kan zijn. “Deze docent bedoelt het waarschijnlijk goed,” zegt Lieke van Bokhoven, “maar de eerstejaars studenten denken dat ze iets verkeerd doen en raken in verwarring. Het is beter om de feedback rustig op te bouwen.” Lieke van Bokhoven is projectleider regionale samenwerkingen vo-ho aan de Hogeschool Utrecht. Doel van het project: de doorstroom van met name havisten verbeteren. De vraag is : ‘Hoe kunnen we de landing gemakkelijker voor ze maken?’ Er zijn veel initiatieven van individuele opleidingen en bevlogen docenten om de aansluiting te verbeteren. Het doel van dit project is om krachten te bundelen, elkaar te inspireren en kennis te delen.”

Lees het volledige praktijkvoorbeeld

Netwerken is meer dan een baan zoeken. Het gaat ook om jezelf profileren en jezelf ontwikkelen via je netwerk. Waar ben ik goed in? Wat wil ik? Via je netwerk kun je over dit soort vragen sparren met bekenden. En digitale middelen maken de lijntjes om te netwerken veel korter.

Binnen LOB is weinig aandacht voor digitaal netwerken. Daar willen we met dit artikel verandering in brengen, want digitaal netwerken biedt mooie kansen. Voor studenten, docenten én bedrijven.

• Lees het volledige interview met Margriet Overmeyer en Ellen Heijne

Met een kortlopend MDT-project kunnen gemeentes en scholen 'kennismaken' met de maatschappelijke diensttijd (MDT). Deze projecten helpen jongeren om hun talenten te ontdekken. Deze stageachtige periode draagt bij aan het opdoen van ervaringen in het kader van de (school)loopbaan. Jongeren die op zoek zijn naar een passende (vervolg)opleiding kunnen hieraan deelnemen. Dit kan vanuit school, vanuit een leerplichttraject onder gemeentelijk toezicht, of bijvoorbeeld in een tussenjaar.

Meer weten? Klik hier.

Kwaliteitenreflectie, motievenreflectie, werkveldexploratie, netwerken en loopbaansturing. Dat zijn de vijf loopbaancompetenties waar binnen Loopbaanontwikkelingen en Begeleiding (LOB) mee wordt gewerkt. Vaak zitten die loopbaancompetenties ´verstopt´ in het onderwijs.

Het blijkt dat leerlingen en mbo-studenten vaak niet precies weten wat LOB inhoudt. “Maar als je het ze vervolgens uitlegt, zeggen ze: ´Dat is het belangrijkste wat we willen leren!´”, zegt Rebel. “´Ontdekken wat onze kwaliteiten zijn, en hoe je die kunt koppelen aan een opleiding en beroepsperspectief.´”

• Lees het gehele artikel in Sterk Beroepsonderwijs

Binnen het onderwijs wordt als het goed is al vroeg de basis gelegd voor het leren kennen van jezelf. Naast het aanleren van kennis, is het net zo belangrijk om op school brede vaardigheden te ontwikkelen, waarbij je als leerling ontdekt welke talenten je hebt en waar je goed in bent of kunt worden. Dit maakt dat leerlingen (met de juiste begeleiding) passende loopbaankeuzes kunnen maken. Omdat de toekomst onvoorspelbaar is en veel banen zoals we die nu kennen niet meer zullen bestaan, is het belangrijk leerlingen hierop voor te bereiden zodat ze bewuste keuzes kunnen maken en regie krijgen en houden over hun eigen loopbaan.

• Download de handreiking

In deze module wordt dieper ingegaan op het belang van het voeren van loopbaangesprekken en worden allerlei tips en voorbeelden gegeven over hoe je een loopbaangesprek voert. Zo worden jongeren daadwerkelijk geholpen bij het zetten van een stap in hun loopbaanontwikkeling.

• Ga naar de online module Versterken loopbaanbegeleiding

Ook interessant:

• Wegwijzer loopbaangesprek

• Voorbeeldvragen loopbaangesprek

Koen Vos (65) heeft als boegbeeld van het practoraat Brede Vorming bij ROC Friese Poort niet de wijsheid in pacht, maar weet intussen dat ook mbo-studenten wel degelijk geïnteresseerd kunnen raken in kunst, filosofie, literatuur en levensbeschouwing.

In deze NIVOZ-podcast hoor je deze practor over zijn praktijk, zijn denken, de urgentie en zijn aanpak.

Beluister de podcast via: https://lnkd.in/eK5HuiTK

Over een aantal beslispunten bestaat nog discussie:

• de focus van de regeling; is deze gericht op (tekort-)sectoren en welke zijn dat dan, of is deze meer breed georiënteerd;

• de beschikbaarstelling van de doorstroomgegevens (vo-mbo en mbo-hbo) aan de scholen.

Voor de MBO Raad is onduidelijk hoe onze scholen de regeling kunnen uitvoeren zonder deze gegevens. Nadat hierover is beslit moet nog een uitvoeringstoets door DUS-I worden gedaan. Deze toets neemt circa 6-8 weken in beslag. Publicatie van de regeling loopt naar verwachting op zijn minst twee maanden vertraging op.

Onderzoek naar uitstroom van leerlingen Uit onderzoek van ResearchNed (2022) blijkt dat het percentage leerlingen dat voor een lerarenopleiding kiest het grootst is op de havo. Wel zijn er grote verschillen tussen scholen: het aandeel per school met betrekking tot doorstroom naar een lerarenopleiding varieert tussen 0 en bijna 23 procent. Deze verschillen zijn blijvend over meerdere jaren. Het is daarom belangrijk dat scholen nadenken over hoe loopbaanontwikkeling een plek vindt in het onderwijs, welke loopbaanactiviteiten bijdragen aan de oriëntatie op het leraarschap en welke kansen er zijn om deze activiteiten te versterken of uit te breiden.

Inzichten en adviezen

Samen met circa 35 schoolbestuurders, directeuren, rectoren en andere onderwijsprofessionals zijn Voion en het Expertisepunt LOB (loopbaanontwikkeling en -begeleiding) hierover met elkaar in gesprek gegaan. Na het zien van een aantal inspirerende voorbeelden uit de regio, zoals een vlog van een docent van het college De Populier, die terugkwam naar haar ‘eigen oude school’, het traject High potentials voor de klas van de RAP regio West-Brabant en het tutoringsprogramma van de RAP regio Zwolle, deelden de aanwezigen hun inzichten over de mogelijke kansen die er zijn rondom LOB in hun eigen onderwijspraktijk, schoolbestuur of regio. Er werd onder andere gesproken over het creëren van hybride banen, samen opleiden, over stageplekken in de bovenbouw van het vmbo en het stimuleren van de docent als rolmodel.

De workshop werd afgesloten met een aantal adviezen van het Expertisepunt LOB over het versterken van loopbaanontwikkeling:

• Bied waar mogelijk een loopbaangerichte leeromgeving aan

• Verwerk arbeidsmarktinformatie in het programma

• Zorg voor het vast opnemen van reflectiegesprekken

• Organiseer de professionalisering die hiervoor nodig is

Ook ontvingen de deelnemers een factsheet met daarin de belangrijkste tips uit het onderzoek van ResearchNed om de doorstroom naar de lerarenopleidingen te bevorderen. Want vissen in eigen vijver loont!

In dit podcastgesprek vertellen twee docenten, oud-leraar Bart Verbaan en zijn oud-leerling en collega Jeroen van den Ende, van het Haagse Lyceum De Populier over hun invloed bij de keuze voor een vervolgopleiding. Ook Karina Baarda van het Expertisepunt LOB reageert op het gesprek.

Luister de podcast

Het doel van deze subsidie is mbo-instellingen in staat te stellen nazorg te bieden na diplomering. Scholen kunnen dan gediplomeerden met een moeilijke start op de arbeidsmarkt helpen bij de overstap naar werk of een vervolgopleiding. Voor deze aanvraagronde is weer 10,5 miljoen euro beschikbaar.

Scholen dienen vanaf woensdag 30 november tot en met vrijdag 23 december een aanvraag in via deze link. Resteren er na 23 december nog middelen? Dan wordt er vanaf 15 maart 2023 een nieuw aanvraagtijdvak opengesteld. De subsidie wordt dan verstrekt in volgorde van aanvraag totdat de middelen op zijn.

• Meer informatie

Er zijn twee aanvraagrondes. Let op: de eerstvolgende aanvraagronde is al snel en loopt van 1 januari tot en met 31 januari 2023.

Meer informatie over de aanvraagprocedure vind je op de website van DUS-I. 

• Meer informatie

Leeroverzicht is ontwikkeld in opdracht van het ministerie van OCW in samenspraak met het ministerie van SZW, de sociale partners en de onderwijskoepels. Het aanbod van opleidingen op leeroverzicht.nl zal steeds verder worden uitgebreid.

• Meer weten?

De ‘Wegwijzer studiekeuzeactiviteiten hoger onderwijs' (ho) biedt een overzicht van veel voorkomende loopbaanvragen gedurende het studiekeuzeproces en maakt inzichtelijk welk type studiekeuzeactiviteit(en) hierop aansluit(en).

Ga naar de wegwijzer

Zo’n 95% van de studenten die deelnemen aan het programma, weet na afloop wat ze willen gaan studeren, of heeft de keuze in elk geval teruggebracht tot twee studies.

Programmaleider Elkie Blokhuis en student Anouk van Kessel vertellen in dit praktijkvoorbeeld waarom het programma zo goed werkt – en waarom er binnen het gehele onderwijs meer ruimte zou moeten zijn voor leerlingen en studenten om hun "spark" te vinden.

• Lees het volledige praktijkvoorbeeld

   

Kennisdeling en samenwerking zijn daarin van het grootste belang, net als de vindbaarheid van onderwijsmateriaal van maatwerktrajecten. Daar is dit platform voor ingericht.

• Ga naar het platform flexibel mbo - samen optrekken in maatwerkprojecten

Namens het Expertisepunt LOB zijn Sander Berendsen en Boris van Ast geïnterviewd voor het magazine Loopbaan & Burgerschap. Laat je inspireren door dit interview en zorg voor reflectie met een meerwaarde.

• Lees het interview

• Download het praktijkvoorbeeld 'Zo maak je reflectie betekenisvol'

Interesse? Stuur een korte motivatie en cv voor 12 december 2022 naar hrm@mboraad.nl. Als wij ook enthousiast zijn dan nodigen wij je uit voor een kennismakingsgesprek.

• Download de vacaturetekst

"Dat komt deels door een oud beeld van hoe die studies zijn", zegt Lodewijk Asscher, die de taskforce leidt. "Ouders denken dat je een beroep moet hebben waar je een pak aanhebt, want dan verdien je meer. Terwijl in werkelijkheid er prachtige startsalarissen in de techniek en zorg zijn." Volgens de Keuzegids 2022 zijn de beste startsalarissen in het mbo te vinden in de procestechniek (3493 euro) , vervoer (3146 euro) en verpleegkunde (3092 euro).

Asscher wil dat potentiële mbo-studenten hierover meer voorlichting krijgen, van de basisschool tot aan het mbo zelf.  Ook voor scholen zelf moet het aantrekkelijker worden om studenten te laten switchen van studie.

In het rapport van de taskforce staat ook het advies om het collegeld voor studenten in de zorg en techniek te verlagen. De Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB) zet hier wel vraagtekens bij. "Je zorgt er dan voor dat mensen kiezen om financiële redenen en niet vanwege hun passie", zegt voorzitter Jelmer Becker. "Wij vinden dat het dan beter is om het collegegeld voor alle mbo-opleidingen te verlagen, zodat meer mensen voor het beroepsonderwijs kiezen."

Minister Dijkgraaf (Onderwijs) kwam vorige maand al met een plan om de aansluiting van het mbo-onderwijs op de arbeidsmarkt te vergroten. Daarin maakt hij 33 miljoen euro extra per jaar vrij voor loopbaanoriëntatie en begeleiding. Hij komt nog met een reactie op de adviezen van de taskforce.

• Lees het volledige artikel

Het praktijkgerichte programma was onderdeel van het traject van de nieuwe leerweg. Dit traject van de nieuwe leerweg is een stelselwijziging, en het praktijkgerichte programma is een nieuw vak in de gemengde en theoretische leerwegen. Daarom is het belangrijk om onderscheid te maken tussen beide trajecten.

In het verleden heeft OCW gecommuniceerd dat de nieuwe leerweg vanaf 1 augustus 2024 ingevoerd wordt. De laatste stand van zaken is dat de minister deze ingrijpende stelselwijziging niet overhaast wil invoeren. Hij heeft daarom besloten om de nieuwe leerweg voorlopig uit te stellen en niet in te voeren in 2024.

Lees meer

Wanneer er zicht is op de oorzaken van uitval en switch kun je als onderwijs gericht aanpassingen doen die er voor zorgen dat jongeren succesvol doorstromen.

• Download de wegwijzer doorstroomgegevens

Deze wegwijzer geeft handvatten en inspiratie.
Ook is er een handzame kaart 'Maak je lessen loopbaangericht' met tips hoe je gemakkelijk en in weinig tijd in jouw (vak)les aandacht besteed aan loopbaanontwikkeling. 

• Download de wegwijzer Loopbaanontwikkeling past in iedere les

• Download de kaart Maak je lessen loopbaangericht

• Voor meer inspiratie: LOB in de vakles, het inspirerende verhaal van Amin Asad en het praktijkvoorbeeld Opleiden doe je voor het leven

Er zijn jongeren voor wie de loopbaanweg niet zo recht is. Die, door uiteenlopende redenen, motivatie verliezen, stilvallen, van opleiding veranderen, afhaken en uit zicht dreigen te raken.

Voor de begeleiding van die jongeren vind je naast algemene achtergrondinformatie over jongerenwelzijn en LOB op deze pagina links naar onderzoek, tools, handreikingen en inspirerende praktijkvoorbeelden.

• Ga naar de pagina Jongerenwelzijn en LOB

Met MDT kunnen jongeren hun talenten ontdekken, iets doen voor een ander en/of de samenleving en anderen ontmoeten. MDT kan hiermee bijdragen aan een praktische invulling van bijvoorbeeld het burgerschapsonderwijs, loopbaanbegeleiding of loopbaan oriëntatie.

Door JOB en MBO Raad zijn dan ook afspraken gemaakt om LOB op scholen te versterken op de volgende thema's:

• LOB op school integraal aanpakken

• LOB in de beroepscontext versterken

• Alumni inzetten bij voorlichting en LOB

• Versterken van voorlichting over vervolgonderwijs en arbeidsmarkt

Collega's van 16 mbo-scholen hebben samen met het Expertisepunt LOB tools en inspiratiematerialen ontwikkeld waarmee je zelf op jouw school praktisch aan de slag kan: de LOB Versterkers.

De addendum op de Ambitieagenda LOB was hierbij richtinggevend.

• Ga naar de LOB Versterkers

In het Honoursprogramma van de Gymnasia (HPG) richten leerlingen zich op een project naar keuze, dat aansluit bij hun passies en interesses en waarmee ze bovendien competenties ontwikkelen. Lees het volledige interview met Yvonne Lommen en José van Zwieten van Stichting Het Zelfstandig Gymnasium waarin ze vertellen waarom dit programma ook buiten de gymnasia goed zou kunnen werken.

• Ga naar het praktijkvoorbeeld

We gaan dieper in op het belang van LOB en wat jongeren nodig hebben voor het maken van loopbaankeuzes. We laten bewezen effectieve interventies zien, bespreken hoe je een loopbaangerichte leeromgeving inricht en welke rollen en taken er zijn voor de verschillende medewerkers. Met behulp van een aantal tools, ontwikkeld door het Expertisepunt LOB krijg je concrete handvatten. Door het volgen van deze workshop weet je wat je rol is als leidinggevende in visieontwikkeling, aansturen en faciliteren van betrokken medewerkers in de ontwikkeling en uitvoering van LOB. 

• Meer weten en aanmelden

Somberheid en angst komen bij jongeren veel voor, ongeveer 1 op de 5 jongeren geeft aan sombere en/of angstige gevoelens te ervaren. Het is niet altijd makkelijk voor de omgeving om deze klachten op te merken. Jongeren die deze gevoelens ervaren, weten als geen ander hoe het is om deze klachten te hebben en hoe je ze kunt signaleren. In dit kwalitatieve onderzoek zijn daarom de ervaringen van 20 jongeren tussen de 18 en 23 jaar oud geanalyseerd.

• Download de brochure

De meeste leerlingen die het vmbo verlaten, zo’n 84 procent, stromen door naar het mbo. Een deel van deze studenten valt in het eerste jaar uit of switcht van opleiding. Studenten geven als belangrijkste reden daarvoor dat ze een verkeerde studie hebben gekozen.

Naar de invloed van dat oriëntatietraject op uitval en switch van studenten is nog geen onderzoek gedaan. Wel zijn er aanwijzingen te geven over hoe een effectieve aanpak voor loopbaanoriëntatie en -begeleiding van vmbo’ers er uit kan zien.

• Lees het volledige rapport van de Kennisrotonde, inclusief geraadpleegde bronnen.
• Lees ook eens ons praktijkvoorbeeld 'Informatie over het tussenjaar is een onmisbaar onderdeel van LOB'. 

Het tussenrapport ‘Wel of niet naar de hogeschool? Achterliggende mechanismen van onbedoelde zelfselectie in het keuzeproces van mbo 4 studenten’ bevat de eerste resultaten van een onderzoek naar zelfselectie. Dit onderzoek richt zich op mbo 4-studenten in het laatste jaar van hun opleiding. Via een vragenlijst- en vignettenonderzoek is achterhaald welke factoren voor welke groepen studenten een rol spelen bij zelfselectie. Daartoe hebben de mbo 4-studenten verschillende fictieve situaties voorgelegd gekregen en is hen telkens gevraagd aan te geven of ze onder de beschreven hypothetische omstandigheden een keuze voor het hbo zouden maken.

Het tweede onderzoek naar zelfselectie ‘Onbedoelde zelfselectie: drempels die gekwalificeerde jongeren ervan weerhouden om een specifieke opleiding in het hoger onderwijs te kiezen’ beschrijft welke de rol zelfselectie speelt bij de afweging die mbo-4-studenten en havo- en vwo-scholieren maken om al dan niet voor hun favoriete opleiding in het hoger onderwijs te kiezen. Daarbij is gekeken naar drempels in opleidingen (zoals de selectieprocedure of de taal), achtergrondkenmerken van studenten (zoals geslacht of de opleiding van ouders) en naar specifieke persoonlijkheidskenmerken (zoals faalangst of risicoaversie).

• Aanvullend op deze onderzoeken zijn in een addendum de achterliggende mechanismen van onbedoelde zelfselectie in het keuzeproces van mbo 4 studenten beschreven.
• Benieuwd naar meer onderzoek? Bezoek eens onze LOB-Onderzoeksbank.

Tijdens deze bijeenkomsten worden de aanwezige docenten, begeleiders en leidinggevenden meegenomen in het belang van LOB. Ook worden de aanwezigen de weg gewezen in het opzetten van een loopbaangerichte leeromgeving en (het organiseren van) het loopbaangesprek. Inspiratie gaat niet zonder dialoog! Er is daarom tijdens deze sessies voldoende ruimte om met elkaar in gesprek te gaan over LOB-thema's of -dilemma's.

• Meer weten of wil jij ook in gesprek? Stuur een mail naar info@expertisepuntlob.nl

Volgens Dijkgraaf is er in Nederland sprake van een achterhaald hiërarchisch onderwijsmodel. De universitaire opleiding geldt als ‘hoog’, de mbo-studie als ‘laag’. Daarbij genieten studenten op de universiteit allerlei voordelen, zoals een uitgebreid introductieprogramma, eigen verenigingen en allerlei sportfaciliteiten. Jongeren op het mbo hebben, aldus de minister van Onderwijs, deze voorrechten niet.

Bron: mbo-today.nl

Lees het volledige artikel dat is gemaakt naar aanleiding van het optreden van de minister in het discussieprogramma Buitenhof.

Innovatiedocent en lerarenopleider Sander Berendsen ontwikkelde een methodiek die studenten vrijer laat en beter werkt: leer studenten om aan de hand van betekenisvolle ervaringen hun eigen verhaal te vertellen. “Dan wordt reflectie écht een hefboom voor persoonlijke ontwikkeling.”

• Lees het interview met Sander Berendsen

Bijzonder aan deze podcast: je kunt bij het loopbaangesprek zijn. Niet live, maar door te luisteren naar de podcast ‘De loopbaancoach in actie’. Welke keuzes worden gemaakt? Waar gaat de loopbaancoach wel of niet op in, en waarom?

Het doel is om door middel van de podcast een inkijkje te geven in de rol van loopbaancoaches en loopbaanprofessionals en een idee te geven van hoe je zo’n gesprek kunt aanpakken. Niet vanuit de gedachte ‘Dit is dé manier’, maar ter inspiratie, en ook om de verschillende coachingsinstrumenten te leren herkennen.”

• Lees het praktijkvoorbeeld

In het Leerlab in Amsterdam, waarin het IJburg College en ROC van Amsterdam samenwerken, is daarom besloten de nadruk eerst te leggen op Loopbaanontwikkeling en -begeleiding (LOB). Want om op het mbo succesvol te studeren, is het belangrijk dat leerlingen een studie kiezen die écht bij hen past, en dat ze studievaardigheden op orde te hebben. Dat zijn namelijk de grootste oorzaken van voortijdige studie-uitval en switchen op het mbo.

• Lees het artikel

Uit de literatuurstudie komen in grote lijnen zeven elementen naar voren die bij kunnen dragen aan effectieve LOB en het studie- en beroepskeuzeproces van vmbo-leerlingen (waaronder voor leerlingen uit gezinnen met een migratieachtergrond).

• Download het onderzoek

Sander Berendsen – innovatiedocent bij het ROC Graafschap College in Doetinchem en lerarenopleider aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen – ontwikkelde een methodiek voor reflectie die is gebaseerd op het verbinden van betekenisvolle verhalen aan ervaring en ontwikkeling. Reflectie wordt hierbij niet gezien als een geïsoleerde activiteit, maar als een ‘way of life’ waarbij de lerende de regie heeft over zijn of haar eigen leven.

De methodiek geeft handvatten voor alle sectoren van het onderwijs en is zowel bedoeld voor jongeren als voor professionals. Bij de start van het nieuwe schooljaar verschijnt er een interview/praktijkvoorbeeld met Sander Berendsen op onze website. Bekijk nu alvast de website www.lerenvanverhalen.nl, hier kun je ook een gratis versie van het boek Leren van verhalen downloaden.

Als schoolleider speel jij een cruciale rol in het creëren van een schoolomgeving waarin leerlingen gelijke kansen krijgen. Bekijk de inzichten uit onderzoek en ga met de handvatten uit deze infographic aan de slag om te werken aan kansengelijkheid op jouw school.

De factsheet is tot stand gekomen op basis van onderzoek naar effectieve LOB.

• Download de factsheet

In deze aflevering van de Loopbaancoach neemt loopbaanonderzoeker Jouke Post ons mee in de laatste aflevering van de negen metaforen. Het verhaal. Je loopbaan is een reeks gebeurtenissen en acties in de tijd. Als je die reeks aan elkaar denkt dan heb je een verhaal. ‘Mensen zijn de hoofdrolspeler en tevens de auteur van dat verhaal’. Ieder verhaal is uniek. Soms heb je regie op je verhaal, soms overkomen je dingen in je verhaal. Hoe kun je in de loopbaanbegeleiding met deze metafoor werken? Wat zijn de voor- en de nadelen? Welke verhaal vertel je? Luister naar het verhaal. Jouke plaatst begrippen helder in tijd en context.

Beluister de podcast

Voor veel jongeren met een functiebeperking zijn loopbaankeuzes beperkt. Zij hebben veelal moeite met het vinden van een stageplek of baan. Zij hebben vaker een minder groot netwerk en een beperkter CV opgebouwd dan jongeren zonder beperking die meer werkervaring hebben kunnen opdoen. Ook ervaren zij vooroordelen over hun beperking en terughoudendheid bij werkgevers omdat die niet goed kunnen inschatten of en op welke manier jongeren met een beperking een waardevolle aanvulling kunnen zijn binnen het bedrijf. Het is voor onderwijsinstellingen en studenten een uitdaging om werkgevers te vinden die bereid zijn om een stageopdracht en de werkomgeving aan te passen aan de behoeften en mogelijkheden van een student met een functiebeperking.

Begeleiders in het onderwijs en in de praktijk spelen voor, tijdens en na werkervaringen een cruciale rol in de begeleiding van jongeren met een functiebeperking om succeservaringen mogelijk te maken en loopbaankansen van deze jongeren te vergroten.

Vanaf december 2020 tot april 2022 is het project Maatschappelijke Diensttijd Loopbaankansen (MDTL) uitgevoerd. De centrale doelstelling van het MDTL-project was om studenten en jonge werkenden met een beperking (psychische/lichamelijke handicap of chronische ziekte) loopbaankansen te bieden, zodat zij duurzaam mee kunnen doen op de arbeidsmarkt.

Het MDTL- project heeft kennis opgeleverd over de wijze van begeleiden van jongeren met een beperking bij het vormgeven van hun loopbaan. In deze handreiking delen we onze bevindingen met begeleiders in het onderwijs en de praktijk zodat zij kunnen bijdragen aan de ondersteuning van jongeren met een beperking.

• Download de handreiking

Opstromers zijn geen stapelaars, dat onderscheid maken De Winter-Koçak en Reches goed duidelijk in hun verkennend onderzoek. Tussentijds opstromen kan tijdens de middelbare schoolperiode, nog voor het diploma is behaald. Stapelen gebeurt na diplomering, als een leerling bijvoorbeeld na vmbo-tl doorleert op de havo. Uit eerder onderzoek kwam al naar voren dat leerlingen met een migratieachtergrond vaker stapelen dan leerlingen zonder migratieachtergrond.

Wat betreft tussentijdse opstroom binnen het voortgezet onderwijs, zagen de onderzoekers verschillen naar regio. Zo ligt het percentage tussentijdse opstroom van leerlingen met een migratieachtergrond in de vier grote steden (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) aanzienlijk hoger dan het landelijke percentage (36 versus 10 procent). Zowel landelijk (10 versus 8 procent) als Randstedelijk (36 versus 30 procent) stromen leerlingen met een migratieachtergrond vaker tussentijds op dan leerlingen zonder migratieachtergrond.

• Download het rapport op KIS.nl

De liefde voor het koken begon op de middelbare school toen Boris op zijn zeventiende als bijbaantje de keuken inrolde van een restaurant in de buurt. Vanuit de bediening kwam hij terecht in de keuken en genoot van de hectiek en de drukte. “Als ik bezig was, voelde ik me helemaal op mijn plek.”

Ook al zat het koken in zijn hoofd, na het behalen van zijn vwo-diploma ging Boris toch naar de universiteit. “Het mbo voelde als een stapje terug. Ik durfde daardoor niet meteen voor het mbo te kiezen en wilde de uni eerst een kans geven.”

• Lees meer op ditismbo.nl

Het lesmateriaal bestaat uit:

Werkboek voor de student

• bestaande uit 4 hoofdstukken

• diverse opdrachten

• inspirerende video’s

Docentenhandleiding

• Aandachtspunten

• Tips

• Extra opdrachten

Zowel het werkboek als de docentenhandleiding is naar eigen inzicht in te zetten en te gebruiken. Zo kan het werkboek in zijn geheel of per hoofdstuk als hardcopy of online worden gebruikt.

• Meer weten?

Lina Boukhoubza is voorzitter van de leerlingenraad van het Calandlyceum in Amsterdam en zette daar LOB extra op de agenda. “Er gaat veel aandacht naar de lesstof, maar school is zoveel meer. Over tien jaar weet ik niet meer hoe een vulkaan precies werkt, maar de impact van een stage of een loopbaangesprek kan ik me dan nog precies herinneren.”

• Lees verder in dit praktijkvoorbeeld

Heb je belangstelling voor alles wat te maken heeft met LOB en aansluiting richting vervolgonderwijs? En ben je werkzaam binnen het vo, mbo of hbo als decaan, slb'er, beleidsadviseur, teamleider, directeur, mentor, stagecoördinator, LOB-coördinator, coach, leerjaarcoördinator, loopbaanadviseur of iemand die LOB in z’n portefeuille heeft? Dan is dit dé plek voor jou om je kennis weer te updaten en ideeën op te doen voor het vormgeven van LOB op jouw school.

Programma
We hebben een zeer afwisselend programma samengesteld met veel keuzeruimte en netwerkmogelijkheden. Dit alles omlijst met goede koffie, thee en een heerlijke, uitgebreide lunch. Het programma en een beschrijving van de workshops vind je in de bijlage en op de website.

Inschrijven

• Er is een invulbaar actieplan toegevoegd waarmee je als school zelf aan de slag kan.
• Het menu is aangepast met klikbare tegels zodat er overzichtelijk en gericht gezocht kan worden naar aanvullende informatie.

Kijk eens op onze tool-pagina en klik op de LOB-scan om het zelf te bekijken!

Het verbinden van onderwijsthema’s en vinden van inspiratie is wat centraal staat in deze mbo-projectenconferentie.
Wordt verrast – niet alleen door de vele onderwerpen en workshops – maar vooral ook door wie je tegen kan komen! Ontmoet collega’s die met dezelfde vragen zitten en deel je aanpak. Kortom: verbindt, inspireer en groei!

Enkele uitgelichte onderwerpen:

• Hoe ga je om met stagediscriminatie?

• Talentontwikkeling en inclusie van Albeda Next

• Kleinschalige opleidingen organiseren in je school

• Duurzaamheid in de regio? Het mbo als motor!

• Hoe staat het met de digitale weerbaarheid van studenten?

Pak de 9292-app en trek jouw spoor naar het spoorwegmuseum in Utrecht. Enthousiast? Schrijf je dan snel in voor de laatste plekken!

Het handboek BPV is tot stand gekomen in opdracht en onder leiding van Ingrado en met medewerking van Glintz Academy, ECIO, BiOND, LOB+ en het Expertisepunt LOB. In het handboek is te lezen hoe een BPV-organisatie er idealiter uitziet en hoe je vanuit school kunt handelen als er een extra ondersteuningsbehoefte bij een student aanwezig is.

Het volledige handboek is te bekijken en te downloaden op de website van Ingrado.

Aan de hand van deze tool kunnen mbo-scholen beleid en een programma opstellen.  Dit doe je door met elkaar keuzes te maken door:

• jullie visie te bespreken

• te bepalen op welke beleidsterreinen je gezamenlijk beleid en/of programma inzet

• te bepalen hoe je je binding vormgeeft en hoe je de balans tussen geven aan en nemen bewaakt en zichtbaar maakt

• Download de gespreksleidraad

Tekin spreekt onder andere over het samenvoegen van vmbo en havo naar voorbereidend beroepsonderwijs. De nadruk in dit onderwijs ligt dan op algemene vorming, basisvaardigheden en beroepenoriëntatie en laat elke jongere daarna op basis van talent kiezen voor het mbo of het hbo. De MBO Raad gaat hiermee in op de huidige vraag vanaf de arbeidsmarkt, het vullen van vacatures, maar ook op toekomstbestendige aansluiting van onderwijs op de arbeidsmarkt. Leven lang ontwikkelen past ook goed in deze ontwikkeling, en het vraagt aandacht voor kansengelijkheid.

Klik hier om het hele artikel te lezen en het discussiestuk te downloaden.

Welke kennis en vaardigheden en welk instrumentarium hebben leraren nodig om de begeleiding (mentoraat, slb en lob) goed vorm te geven in de school? En wat betekent dit voor de lerarenopleidingen: wat hebben leraren in opleiding nodig om straks voldoende bagage te hebben als het gaat om loopbaan, begeleiding en ontwikkeling de juiste plek te geven in hun lesprogramma?

Wil je hierin meedenken? Dit kan op 25 mei 2022! Mail dan naar d.vanderhucht@expertisepuntlob.nl. Als je de 25e niet kan, maar wel wil meedenken dan kan je dat ook doorgeven. Voor meer informatie kan je terecht op de website van Velon (van voor door lerarenopleiders).

Didier Fourage, hoogleraar economie en één van de schrijvers van het artikel, stelt dat vaardigheden als creativiteit, samenwerken en probleemoplossend vermogen horen bij toekomstbestendige banen. Uit het onderzoek komt verder naar voren dat de sectoren zorg, onderwijs en techniek ook in de toekomst veel baanruimte zullen bieden. Vooralsnog is er geen stormloop op opleidingen in deze sectoren.

• Lees het volledige artikel

Bekijk (de rest van) onze website vol met tools, inspiratie, onderzoeken, handreikingen, praktische voorbeelden en wetenswaardigheden over het maken van studiekeuzes en hoe je deze kan begeleiden.

Het kabinet wil de basisbeurs in het hoger onderwijs in het studiejaar 2023-2024 opnieuw invoeren voor alle studenten. Studenten die komend studiejaar (2022-2023) beginnen met hun studie profiteren dus vanaf hun tweede studiejaar van een basisbeurs, als ze aan de criteria daarvoor voldoen. Net als bij de ‘oude’ basisbeurs is het voorstel een prestatiebeurs met onderscheid tussen uit- en thuiswonende studenten in te voeren. In de brief zet het kabinet diverse alternatieven uiteen: in de voorkeursvariant gaat het om een bedrag van 255 euro per maand voor uitwonende studenten en 91 euro per maand voor studenten die thuis wonen.

Kijk voor meer informatie op de site van de rijksoverheid.

Een eindexamenleerling in het voortgezet onderwijs wist zeker dat hij een tussenjaar wilde. ‘Prima’, zeiden de ouders. ‘Maar dan moet je wel een dóel hebben.’ Daar zat ‘m net de kneep: de jongen hád helemaal geen doel en wilde daar ook niet over nadenken.

Was dat erg? Volgens Daniëlle Vogels niet. “Een doel opdringen heeft geen zin, en dwingen tot studeren ook niet. Natuurlijk is een tussenjaar voor zulke jongeren een flink risico, maar met de juiste aanpak kan het ook voor hen hele positieve effecten hebben,” zegt ze.

• Lees verder in het praktijkvoorbeeld

Er is steeds meer bekend over de oorzaken en gevolgen van kansenongelijkheid. Loopbaanontwikkeling en -begeleiding (LOB) speelt een belangrijke rol bij het stimuleren van kansengelijkheid op scholen. Tijdens deze werksessie staat de relatie tussen LOB en kansengelijkheid centraal.
We starten met een korte presentatie door Machteld de Jong, lector diversiteitsvraagstukken over bevindingen uit onderzoek: hoe gaat het met jongeren uit gezinnen met een migratieachtergrond op de arbeidsmarkt, wat weten we over werkzame mechanismen en wat is nodig voor betere kansen?
Na deze korte presentatie volgt een interactief gedeelte. We wisselen met elkaar uit hoe de je de werkzame mechanismes kan toepassen in je eigen school zodat LOB op een effectieve manier bijdraagt aan kansengelijkheid.
Tot slot laten we zien hoe het Expertisepunt LOB kan ondersteunen bij het versterken van LOB op jouw school.

Opbrengsten

Na deze bijeenkomst heb je een duidelijk beeld over de relatie tussen kansengelijkheid en LOB. Ook neem je concrete ideeën en handvatten mee voor het versterken van gelijke kansen door het inrichten van een onderbouwd LOB-programma.

• Meer weten en aanmelden?

Ruim 150.000 mensen verlaten jaarlijks hun opleiding als alumnus. Deze grote groep is voor scholen erg interessant. Zo wil de ene school een paar jaar na het behalen van een diploma weten hoe het de oud-student vergaat en wil hiervoor telefonisch contact opnemen met de oud-student. De andere school heeft er behoefte aan op een meer duurzame wijze met feedback van alumni om te gaan en hen aan de school te verbinden in de vorm van hybride(gast) docenten, mentorschap, BPV begeleiding, als onderdeel van het programma tijdens netwerkbijeenkomsten én om tot een naadloze aansluiting van vraag en aanbod met betrekking tot na-, bij-, en herscholingsprogrammering te komen.

Het Project Alumni MBO van de MBO Raad ondersteunt, informeert en inspireert mbo-scholen op het gebied van alumnibeleid. Het project faciliteert kennisdeling en het delen van praktijkvoorbeelden tussen mbo-scholen. Dit heeft enerzijds als doel het stimuleren van duurzame inzet op alumnibeleid. En anderzijds als doel het stimuleren van efficiënt en effectief gebruik van ervaringsgegevens van alumni voor strategisch alumnibeleid en bij kwaliteitsborging en -verbetering van de opleidingen.

• Ga naar de website van Project Alumni

Deze bijeenkomst is bestemd voor decanen, in- en uitstroomcoördinatoren en betrokkenen vanuit het vwo en hoger onderwijs. We starten met inspirerende sprekers en gaan vervolgens in groepen uiteen om samen door te praten. Vervolgens laten we zien welke tools en handreikingen je kunt inzetten om leerlingen te ondersteunen bij hun loopbaanontwikkeling. 

• Meer weten en Aanmelden

Het doel van de LLO Katalysator is om bedrijfsleven en professionals continu te laten aansluiten op een snel veranderende arbeidsmarkt en samenleving. MBO Raad, de Vereniging Hogescholen en Universiteiten van Nederland zijn samen consortiumpartners hierin.

Lees verder op MBO Raad

De SvhO is dit jaar ook gepubliceerd via een livestream. Op de site van de staat van het onderwijs is de opname terug te vinden.

• Download de SvhO 2022
• Bekijk de livestream

Aan het Versnelteam LOB mbo vertelde hij zijn persoonlijke verhaal en over zijn rol als docent. Dat je als docent met oprecht contact, de juiste begeleiding en de juiste toon het leven van de studenten en daarmee een nieuwe generatie positief kan beïnvloeden. En nog belangrijker, dat de studenten hierdoor ook daadwerkelijk voelen dat hun ambitie, droom of idee haalbaar is.
Ofwel; het verhaal van Amin Asad ademt 'LOB'.

Vervolgens ging Amin met het Versnelteam LOB in gesprek over doorstroom naar arbeidsmarkt en hbo, het inzetten van alumni en hoe we docenten bewuster kunnen maken van hun rol bij goed LOB.

• Bekijk de opname

Sinds de MBO Raad en JOB MBO in 2017 de ambitieagenda LOB ondertekenden, spreken beiden elkaar regelmatig over de voortgang ervan. Veel onderdelen lopen goed; dat wordt vanuit onderzoek ook bevestigd. Het thema LOB leeft meer dan voorheen en in goed overleg is dan ook besloten om aan de huidige ambitieagenda een addendum toe te voegen met drie aandachtspunten:

- informatie over de arbeidsmarkt en oriëntatie op vervolgopleidingen in het hbo;
- integraal versterken van LOB in de beroepscontext;
- alumni inzetten bij LOB.

De uitvoering van het addendum is in oktober 2021 gestart door het Expertisepunt LOB met het Versnelteam LOB waaraan 15 mbo-scholen deelnemen. Alle opbrengsten van het Versnelteam worden gedeeld  en komen ten goede aan het LOB-onderwijs.

• Download de addendum ambitieagenda LOB mbo

In opdracht van de MBO Raad, het ministerie van OCW, het Kennispunt MBO Burgerschap en het Expertisepunt LOB heeft Oberon tussen april en december 2021 een ontwerponderzoek begeleid. Hierin is met veel betrokkenen uit de sector gewerkt aan concrete handvatten voor de kwaliteitsverbetering van loopbaanontwikkeling (LOB) en burgerschapsonderwijs in het mbo.

Resultaten zijn onder meer:

- Een kwaliteitskader LOB voor mbo-instellingen, opleidingsteams en docenten.

- Een docentprofiel burgerschapsonderwijs

- Een analyse van beleidsopties burgerschapsonderwijs aan de hand van  voor- en nadelen, draagvlak, en beschikbare kennis over effectieve sturing in het onderwijs.

- Een overzicht van de ervaren deskundigheid en scholingsbehoefte van mbo-docenten ten aanzien van LOB en burgerschap.

- Tenslotte samenvattende bevindingen en aanbevelingen 

• Download het volledige onderzoek

Veel studenten vallen na hun overstap van vo-mbo, havo-hbo of hbo-wo in het eerste jaar uit of switchen van opleiding. In het mbo gaat het om 32% van de studenten, en in het ho om 25-37% van de studenten. Deze cijfers nemen nauwelijks af en zijn zelfs toegenomen in het schooljaar na corona.
Deze doorstroomcijfers geven aan dat de aandacht voor een goede aansluiting van vo op het vervolgonderwijs hard nodig is!

In onze inspiratiebijeenkomsten gaan we in op de behoefte van jongeren bij loopbaanoriëntatie en -begeleiding en gaan we in op welke aanpakken van LOB voor jongeren het meest effectief blijken te zijn wanneer je kijkt naar onderzoek op dit gebied.

• Meer weten of inschrijven, ga naar onze agenda/bijeenkomsten (Nieuws)

De achterstand bij het toetreden tot de arbeidsmarkt van mbo'ers met een niet westerse achtergrond ten opzichte van mbo’ers zonder migratieachtergrond komt vooral tot uiting in de tijd die het kost voordat zij een substantiële baan vinden na hun afstuderen. Met name jongens met een niet-westerse migratieachtergrond die een BOL-opleiding van niveau 2 hebben gevolgd (en niet doorstuderen) doen er lang over om een substantiële baan te vinden. Maar ook bij andere mbo-niveaus is er sprake van een achterstand in de duur tot een substantiële baan.

De mbo’ers met een niet-westerse migratieachtergrond die wel een baan vinden, verdienen op uurbasis gemiddeld meer dan mbo’ers zonder migratieachtergrond met een baan. Dit heeft te maken met selectiviteit: de meest getalenteerde en best gekwalificeerde mbo’ers met een niet-westerse migratieachtergrond vinden vaker een baan in sectoren met een hoger salaris dan mbo’ers zonder migratieachtergrond. 

• Lees meer in het onderzoek op de LOB-onderzoeksbank

De inhoud van de minor ‘Begeleiden in de school’ kent drie pijlers waarin met elkaar wordt verdiept en verbreed:

1. Begeleiding van de groep + structuur van begeleiden in de school

2. Begeleiding (coaching) van de individuele leerling

3. Samenwerken met betrokken partners Binnen deze pijlers werken we samen aan de geformuleerde leeruitkomsten.

Je wordt gedurende deze minor door de loopbaangerichte leeromgeving geactiveerd om zelf aan het roer te staan van je leerproces.

Meer weten? Kijk dan op deze site.

In dit interview vertelt Cindy van Egmond hoe zij ‘haar’ studenten begeleidt, wat ze hen wil meegeven en waarom ze nieuwsgierigheid zo’n fijne eigenschap vindt. “De vragen die ik aan studenten stel, stellen zij vaak ook aan mij. Zo word ik zelf ook weer aan het denken gezet.”

Lees meer in het praktijkvoorbeeld

Havo-p, het praktijkgerichte programma voor havo-scholen, is aanbeland in de volgende fase: doen! Scholen kunnen zich via SLO aanmelden om mee te doen aan deze fase. Scholen krijgen dan informatie over de programma's. Lees vooraf de voorwaarden en meld je aan!

Voor de informatie die SLO heeft gedeeld via hun nieuwsflits, klik hier. 

Dat jongeren hun keuze voor een mbo-opleiding na de coronacrisis voor zich uitschuiven is op zich niet zo gek, vindt Tekin. “Ik spreek veel jongeren. Ze vertellen me dat de coronajaren heel pittig waren en dat ze ook nadenken over een tussenjaar. Dus even niet aan de studie, maar genieten van de vrijheid.” Toch dringt ook de tijd, het advies van Tekin aan alle jongeren is om zich goed te oriënteren op de opleidingen in het mbo. “En volg je hart, maar ook je verstand.” Het hele artikel is hier lezen.

De vereniging is er dan ook niet gerust op. "Je ziet wel vaker fluctuaties", zegt voorzitter Maurice Limmen, "maar natuurlijk wil je dit niet. Zeker niet in de zorg en onderwijs, dat zijn vitale beroepen." Het zijn eerste cijfers, de inschrijfbalie blijft natuurlijk nog maandenlang open. Als onzekerheid over de studiefinanciering inderdaad de oorzaak is, dan kan meer duidelijkheid vanuit het ministerie van onderwijs nog zorgen voor een inhaalslag. Lees verder in het dagblad TROUW.

Vanuit de arbeidsmarkt groeit de vraag naar vakkrachten die een bijdrage kunnen leveren aan thema’s als verduurzaming en circulariteit. Het mbo speelt een belangrijke rol in het opleiden van deze vakkrachten.
In 2019 tekenden de ministeries van OCW en BZK, de MBO Raad, NRTO, SBB en werkgeversorganisaties in de techniek een convenant om circulariteit en klimaatadaptatie expliciet in het mbo onderwijs op te nemen. Deze mogelijke klimaatbanen zijn in de inspiratiekaart aangeduid met een sterretje.

Tot slot staat de opleiding tot praktijkopleider met de nieuw ontwikkelde mbo-certificaten in de inspiratiekaart. Zeker als het opleiden van werknemers belangrijker wordt om aan goed geschoold personeel te komen, kan het aanstellen van een praktijkopleider de druk op de uitvoering verminderen.

• Download de inspiratiekaart

Net als vorig jaar worden er minimale vereisten geformuleerd waaraan het afrondingsadvies van de mbo-school moet voldoen. Deze zijn inhoudelijk gelijk aan die van vorig jaar. OCW heeft de benodigde spoedwet in voorbereiding; deze zal rond juni zijn afgerond. Indien de tweede kamer instemt met het actieplan pabo, kunnen aspirant studenten voorwaardelijk worden toegelaten in de opleiding en in het eerste jaar de toelatingstoets maken. Meer informatie hierover vind je hier.

Je wordt meegenomen in een loopbaangesprek met een introductie en analyse van de interventies. Je hoort de coach en coachee samen aan het werk. De naam van de coachee is gewijzigd maar de vraag en het gesprek zijn echt. De podcast is een intiem document en geeft je als professional de kans te luisteren hoe anderen het doen en welke overwegingen worden gemaakt in de aanpak.

Is je interesse gewekt? Beluister de podcast via Itunes, Spotify of Soundcloud... Of beluister rechtstreeks via de website van de Hogeschool van Amsterdam.

Tijdens deze online inspiratiebijeenkomst staat de relatie tussen LOB en kansengelijkheid centraal. Er is steeds meer bekend over de oorzaken en gevolgen van kansen(on)gelijkheid. Een belangrijke rol om kansengelijkheid op scholen te stimuleren is weggelegd voor loopbaanontwikkeling en –begeleiding (LOB).

• Inschrijven en meer weten?

• Kijk ook eens op onze pagina met al onze bijeenkomsten!

In dit memorandum van ECIO lees je hoe je kunt bijdragen aan een warme overdracht en welke instrumenten hierbij behulpzaam kunnen zijn. Ook komt het doorstroomdossier in het mbo aan bod. Dit memorandum is bedoeld voor studentendecanen, studieloopbaanbegeleiders, studieadviseurs en docenten aan een hoger onderwijsinstelling.

Download het Memorandum

Ook jij kunt de feestweek nog eens herbeleven! Op onze speciale pagina over de feestweek zie je opnames terug van de sessies, boordevol linkjes, informatie en documenten op de thema's van de werksessies. We hebben ook een overzichtelijke opsomming toegevoegd van helpende tools, praktijkvoorbeelden uit het land en andere interessante wetenswaardigheden die je direct kunt toepassen binnen jouw organisatie.

Op naar de volgende LOB-feestweek!

WorldSkills Netherlands maakt vmbo-scholieren en mbo-studenten bewuster van hun talenten, kansen en mogelijkheden. Jongeren worden geïnspireerd om na te denken over hun toekomst en worden uitgedaagd om het beste uit zichzelf te halen en hen te motiveren zich hier volledig voor in te zetten. Dit draagt bij aan de trots en passie van vakmannen en vakvrouwen, het succesvol afronden van hun opleiding en het maken van een goede start in hun loopbaan.

Dit gratis programma is speciaal bedoeld voor vmbo’ers. De LOB-route bestaat uit de zevendelige serie 'Meet Your Skills 'en bevat 14 LOB-opdrachten met ondersteunende video’s; praktische lessen waarmee je als docent aan de slag kunt in de klas.

• Volledige programma en meer informatie

Dit raamwerk van Euroguidance is een handreiking voor ondersteuning en afstemming over loopbaanontwikkeling en -begeleiding in het onderwijs. Het raamwerk draagt bij aan de professionalisering van loopbaanprofessionals en zorgt voor betere afstemming en aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt.

• Meer weten?

De voorzitter van de VO-Raad vertelt van de mooie ontwikkelingen in het vmbo en stelt dat het zeer vernieuwend is dat leerlingen deels hun eigen examenprogramma kunnen samenstellen met de keuzevakken. Het belang van goede LOB is bedoeld om de keuzeprocessen die hierbij horen te ondersteunen. Henk Hagoort leest in een advies van de Stichting Platforms VMBO (SPV) dat juist het keuzeproces voor beroepsgerichte keuzevakken zorgt voor motivatie bij leerlingen. SPV stelt verder: versterk LOB (nog verder), verbreed de mogelijkheden van keuzevakken en organiseer de praktijk vaker buiten de school. 

Verder lezen kan hier.

Herkenbaar, dan bouwen we graag op jou!

De VO-raad, MBO Raad en Vereniging Hogescholen zoeken voor het Expertisepunt LOB VO-MBO-HBO (Loopbaanoriëntatie en -begeleiding) een ervaren projectassistent.
Het Expertisepunt LOB  is een project met als doel zowel vo-, mbo- en hbo-scholen te faciliteren bij het realiseren van goede loopbaanbegeleiding, een loopbaangerichte leeromgeving en hen te ondersteunen bij het verbeteren van de kwaliteit van loopbaanontwikkeling en -begeleiding. De projectassistent geeft uitvoering aan de projectactiviteiten van het Expertisepunt en legt verantwoording af aan de projectleider.

Download de volledige vacaturetekst

Fastswitch is ontstaan vanuit het platform LLO van de Vereniging Hogescholen. Elke publieke hogeschool kan deelnemen aan de co-creatie ‘werkplaatsen’ om tot nieuwe FastSwitch omscholingstrajecten te komen. Daarnaast wordt actief gezocht naar samenwerking en co-creatie met werkgevers, de overheid en andere relevante partners.  

Meer weten? Klik hier!

Aansluiting mbo-arbeidsmarkt internationaal voorbeeld

Al maanden staan de media bol van de verhalen uit verschillende sectoren over personeelstekorten. Het CBS kwam vorige week naar buiten met de nieuwste arbeidsmarktcijfers: de arbeidsmarkt: tegenover 387 duizend vacatures stonden 370 duizend werklozen, dat komt neer op 105 vacatures per 100 werklozen. Net als in voorgaande kwartalen stonden de meeste vacatures open in de handel (79 duizend), de zakelijke dienstverlening (62 duizend) en de zorg (55 duizend). Gezamenlijk zijn deze drie bedrijfstakken goed voor ruim de helft van alle openstaande vacatures. In deze drie bedrijfstakken groeide het aantal vacatures ook het hardst, met 4 duizend elk (bron: CBS).

Verder lezen doe je op de website van de MBO-Raad.

Psychische klachten zijn soms lastig te interpreteren. Een dipje, een depressie en/of zelfmoordgedachten zijn vaak niet vanaf de buitenkant aan iemand af te lezen. Het Kennispunt Burgerschap MBO heeft een overzicht van waar studenten in het mbo zoal tegenaan lopen. Het Kennispunt is ook verder gegaan en geeft in het artikel een helder overzicht met hulpverlenende instanties, suggesties hoe je er in de klas aandacht aan kan geven en een aantal onderzoeken die aansluiten op het welzijn van studenten tijdens de corona-periode.

Verder lezen kan op: de website van het Kennispunt Burgerschap MBO.

Rockwool. Sekisui Alveo. UPS Healthcare Solutions. Leerlingen die in het Limburgse Herkenbosch wonen en in Roermond naar school gaan, passeren een industrieterrein met talloze bedrijfsnamen op de gevel. Maar weten ze ook wat voor soort bedrijf er achter de naam zit, en wat er daar achter de voordeur precies gebeurt? In de meeste gevallen niet. Sterker: vo-leerlingen in Midden-Limburg denken vaak dat er in hun regio ‘helemaal niets’ is. "Maar dat is pertinent niet waar!"

Klik hier om het hele praktijkvoorbeeld te lezen

Bekijk hier het voorbeeld

We richten ons op docenten, beleidsmedewerkers, teamleiders en afdelingsdirecteuren. Het programma zal bestaan uit een mix van workshops: zowel thema-doorsnijdend als specifiek. Voordat we dit organiseren, willen we peilen of hiervoor behoefte bestaat bij onze achterban. Dus vul de poll in, het vraagt amper 1 minuut van jouw tijd.

Laat het ons hier weten.

Per 1 januari 2022 gelden er nieuwe regels vanwege de Wet inburgering 2021. De Wegwijzer in Onderwijs is hier op aangepast, zodat ook vluchtelingen die onder dit nieuwe inburgeringsstelsel vallen en een opleiding willen volgen, goed begeleid kunnen worden.

De Wegwijzer is ontwikkeld in samenwerking met het UAF, Nuffic, SBB en het Expertisepunt LOB en vind je via www.wegwijzerinonderwijs.nl of via https://www.vluchtelingenwerk.nl/nl/ons-werk-de-gemeenten.

Begeleiders kunnen de Wegwijzer gebruiken om met een cliënt in gesprek te gaan over het Nederlandse onderwijssysteem (van voorschool tot hoger onderwijs) en samen op zoek te gaan naar informatie. De Wegwijzer kan ook worden ingezet om samen te onderzoeken welke concrete stappen een cliënt kan ondernemen naar een gewenste opleiding voor zichzelf of voor zijn / haar kind(eren).

Het programma Verdere Integratie op de Arbeidsmarkt (VIA) van het ministerie van SZW, liet deze vragen onderzoeken en bracht recent de eerste Monitor gelijke kansen en evenredige arbeidsmarktposities uit. Het doel van deze monitor is om inzichtelijk te maken hoe de verschillen in kansen op de arbeidsmarkt en de arbeidsmarktpositie van personen met een niet-westerse migratieachtergrond zich ontwikkelen.

• Download de Monitor

Alle jongeren in Nederland verdienen het om hun talenten te ontwikkelen. Helaas heeft niet iedereen daarvoor dezelfde mogelijkheden. Het onderwijs speelt een grote rol in het tegengaan van kansenongelijkheid, maar zij kunnen het niet alleen.

De Gelijke Kansen Alliantie en Stichting On Track starten samen een pilot. Vanuit de pilot wordt de deelnemende scholen aanvullend lesmateriaal geboden. Dit wordt voor en tijdens de pilot samen met docenten ontwikkeld. Tijdens de pilot meten we op verschillende momenten de ervaringen van studenten en docenten. Op basis van de opbrengsten van deze pilot worden nieuwe lessen ontwikkeld. Het materiaal blijft – ook na de pilot – gratis te gebruiken door de scholen.

Enthousiast geworden over deze pilot of heb je nog vragen? Neem dan contact op met Patty Huijbers (p.huijbers@minocw.nl).

Deze zin maakten verschillende scholen af en maakten hier een vlogje van.

• Benieuwd? Bekijk de vlog

Ook weten wat het Expertisepunt LOB voor jou kan betekenen?

• stuur een mail naar info@expertisepuntlob.nl of benader jouw regio-contactpersoon.

Met de publicatie ‘Klimaatbanen in de gebouwde omgeving’ brengen brengen de UWV, SER en SBB in beeld aan welke beroepen grote behoefte is, met welke werkzaamheden mbo’ers bijdragen aan de klimaatdoelen in de gebouwde omgeving en wat ze daarvoor moeten kennen en kunnen. Werkgevers, onderwijsinstellingen, jonge studenten en volwassen zijinstromers kunnen met deze informatie aan de slag.

• Download de publicatie

Menselijk kapitaal is een onmisbaar bij het realiseren van de economische ambities en grote maatschappelijke en economische veranderingen waar we als regio voor staan. Zoals de arbeidsmarktvraag rond de energietransitie of digitalisering.

In het Themacafé Human Capital West-Brabant op 26 januari keken we met onze gasten naar de nieuwe strategie die nodig is om onze arbeidsmarkt toekomstbestendig en vitaal te houden. Het Themacafé vormt daarmee een event ter inspiratie en zorgt voor kennisdeling binnen onze regio.

Meer weten?

• Het voorstel voor de regionale Human Capital Strategie West-Brabant
• Themacafé terugkijken

In maart 2022 lanceert Stichting Zorgeloos naar School een gids voor het mbo. Het afgelopen jaar is vanuit co-creatie een super praktische gids ontwikkeld voor en door studenten met een chronische aandoening. Daarnaast hebben ook mbo docenten, mbo professionals en ouders aan de gids mee gewerkt.

De gids zit boordevol handvatten en praktische informatie gericht op verschillende sleutelmomenten tijdens de schoolloopbaan, zoals mbo keuze, mbo start, stage en op zoek naar werk. Met deze gids kan de student, ouder en mbo-professional goed voorbereid samen in gesprek op zoek naar maatwerk.

• Vraag de gids gratis aan via zorgeloosnaarschool.nl

In het wo en zeker hbo komt basiskennis als sterk punt van de instromers naar voren. Als verbeterpunt komt kennis relatief weinig voor. Verbeterpunten zijn er wel op het vlak van competenties. In het hbo is basiskennis het vaakst genoemde sterke punt van de havisten. Daarnaast zijn digitale vaardigheden, samenwerken, leergierig, gemotiveerd en sociaal vaardig gewaardeerde aspecten.

• Download het rapport van ResearchNed

Hogescholen houden die doorstroomcijfers bij, maar vervolgens gebeurt er vaak niet zoveel mee richting vo-scholen. Die cijfers kunnen juist een mooie aanleiding zijn om met de school in gesprek te gaan over hoe de aansluiting tussen havo en hbo verbeterd kan worden.

In dit praktijkvoorbeeld van de maand vertellen Marieke Siebrecht (HvA) en Stéphanie Dockx (Hervormd Lyceum Zuid) over wat dat oplevert, onder meer voor LOB.

• Lees het praktijkvoorbeeld

In samenwerking met Ouders en Onderwijs en Balans – de toolkit ‘Samen voor het kind’. De toolkit Samen voor het kind helpt ouders en school in gesprek te gaan. Ouders, onderwijs- en jeugdzorgprofessionals doen iedere dag hun uiterste best voor kinderen. In het ideale geval werken opvoeders en mede-opvoeders zoveel mogelijk samen, want om een kind zo goed mogelijk te ondersteunen, heb je elkaar nodig. Maar hoe werk je samen? Hoe zorg je ervoor dat iedereen zich gehoord voelt? Hoe blijf je goed naar elkaar luisteren? En hoe creëer je samen een veilige omgeving waarin iedereen zich kwetsbaar durft op te stellen?

Scholen die het interessant vinden om hiermee aan de slag te gaan, kunnen zich nu aanmelden voor een bijeenkomst, waarin ze meer uitleg krijgen over het gebruik van deze tool.

• Meer lezen

Deze handreiking is bedoeld als hulpmiddel bij het versterken van de bestaande loopbaanbegeleiding voor slb’ers, loopbaanbegeleiders (lob’ers), mentoren/ docenten, lob-coördinatoren, decanen en teamleiders in het mbo. In deze handreiking lees je wat moet en wat mag. De school beslist op welke manier LOB wordt gefaciliteerd en past bij de eigen visie en het beleid. Vervolgens besluiten de opleidingsteams hoe ze LOB organiseren, coördineren en uitvoeren.

• Download de handreiking LOB mbo: van oriëntatie naar ontwikkeling

Werk jij al mee aan het succes van LOB?

Juist deze (corona)tijd onderstreept hoe belangrijk het is dat jongeren loopbaanvaardig worden, zodat ze leren schakelen in een dynamische en onzekere arbeidsmarkt.

Daarom organiseert het Expertisepunt van van 14 tot en met 18 februari 2022 een vijfdaagse gevarieerde LOB-marathon 'Lang leve LOB'. Iedere dag van de week kun jij deelnemen aan een korte werksessie over LOB en zo je kennis vergroten, van elkaar leren en LOB binnen jouw school tot een succes maken.

Werk jij al mee aan het succes van LOB?

• Bekijk ons programma en schrijf je in! Je bent hartelijk welkom!

Wie gaat er naar een Associate degree opleiding? Wat zijn de ervaringen van studenten, de studie- en loopbaanbegeleiding na een Associate degree opleiding en op de opleiding zelf?

Tijdens dit webinar wordt er stil gestaan bij de Associate degree opleidingen, vanuit verschillende invalshoeken bespreken we deze mooie vorm van opleiden.

• Kijk het webinar terug

Praktijkgerichte programma's voor het havo leveren een bijdrage aan de behoefte van havisten om ook praktisch bezig te zijn en daarmee de motivatie van deze leerlingen bevorderen. De leerlingen gaan aan de slag met praktische en realistische opdrachten voor externe opdrachtgevers. Dit kan binnen en buiten school. Het doel daarvan is de beroepsoriëntatie op hbo-niveau te stimuleren en de aansluiting naar het vervolgonderwijs te verbeteren. 

Samen met docenten uit de praktijk ontwikkelt SLO op dit moment de inhoud van twee praktijkgerichte programma’s. Het concept examenprogramma Technologie (pgp-T) en het concept examenprogramma Maatschappij (pgp-M).

Geïnteresseerd om als school deze praktijkgerichte havo-programma’s  gedurende twee cohorten te beproeven? Meld je dan aan via SLO.

• Meer weten? Kijk op de themapagina van de website van SLO, daar vind je ook de startnotitie, de veelgestelde vragen en de aanmeldprocedure.

Doel van de dialoog tijdens de ALV van 23 november 2021 was een inzicht in elkaars aanpak en het tot stand brengen van een meer eenduidigheid. De mbo-scholen constateren dat het in sommige situaties toch nodig is om een numerus fixus op een opleiding te hanteren, met in achtneming van de regels zoals gesteld in de wet.

• Download de brief van de MBO Raad

Wat hebben leerlingen in deze tijd vooral nodig nu ze beperkt zijn in hun sociale leven en relatief veel kinderen en jongeren het mentaal zwaar hebben, zo blijkt uit o.m. onderzoek.

De coronabeperkingen trekken onverminderd een sterke wissel op kinderen en jongeren. Jan Ruigrok, trainer, beschouwt in dit artikel deze fase in de coronatijd en wat scholen en leraren kunnen betekenen voor jongeren in deze tijden van onzekerheid.

• Lees het artikel

Met de Basiscijfers Jeugd geven UWV en SBB een actueel beeld van de kansen en mogelijkheden voor jongeren op de regionale arbeidsmarkt en stagemarkt. Maar niet elke regio is hetzelfde. Een student die de opleiding volgt tot monteur elektrotechnische installaties heeft bijvoorbeeld goede kansen in de regio Flevoland en voor een student verpleegkunde is een mooie toekomst weggelegd in de regio Zeeland. Wat speelt er in de 35 regio’s op het gebied van arbeidsmarkt en onderwijs? De regioschetsen geven antwoord.

• Meer weten

Op 8 november organiseerde LOWAN de landelijke studiedag voor ISK’s. Na het plenaire programma waren er workshops over verschillende thema’s. Dat het thema LOB ook op ISK scholen leeft, werd duidelijk door het grote animo voor de workshop ‘LOB als rode draad in alle lessen’ die werd gegeven door Marieke Bakema en Annet Hermans, regio-contactpersonen van het Expertisepunt LOB. Tijdens drie interactieve workshops werden concrete opdrachten en praktijkvoorbeelden gedeeld en werd met elkaar in kaart gebracht wat deze leerlingen nodig hebben om loopbaanvaardig te worden en succesvol door te stromen naar vervolgonderwijs. Tot slot zijn er tips en handvatten verzameld om docenten te enthousiasmeren hun leerlingen te begeleiden bij loopbaanontwikkeling.

Ben je werkzaam op een ISK-school en wil je ook aan de slag met LOB? Neem dan contact op met de regiocontactpersoon in jouw regio.

• Meer weten over LOB op ISK-scholen, kijk op onze webpagina LOB en Lowan

Vanuit de gedachte dat kennismaken met een beroep en hun beoefenaren dat ene ‘zaadje’ plant, inspiratie of informatie geeft waardoor iemand uiteindelijk voor dat ene vak of die opleiding kiest heeft World Skills met ondersteuning van het Expertisepunt LOB en Marinka Kuijpers de LOB-Route ontwikkeld. Dit gratis programma is speciaal bedoeld voor vmbo’ers en mbo’ers en bestaat uit 14 LOB-opdrachten met ondersteunende video’s; praktische lessen waarmee je als docent aan de slag kunt in de klas.
De LOB-route maakt deel uit van het Motivatieprogramma van World Skills Netherlands.

• Ga naar de LOB-route
• Meer weten over het Motivatieprogramma
• Bekijk de video over het Motivatieprogramma

Om deze groep gelijke kansen op de arbeidsmarkt te bieden, lanceerden 21 landelijke partijen waaronder de MBO Raad maandag 13 december 2021 samen met staatssecretaris Dennis Wiersma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de Werkagenda Verdere Integratie op de Arbeidsmarkt (VIA).

• Naar de werkagenda Verdere Integratie op de Arbeidsmarkt

In dit webinar voor schoolleiders en teamleiders staan toekomstbestendige LOB en goede samenwerking met regionale partners centraal. Aan bod komen vragen als: wat is toekomstbestendige LOB? Hoe kun je leerlingen begeleiden in de ontwikkeling van een realistisch beeld van de (toekomstige) beroepspraktijk en arbeidsmarkt? Wat betekent dit voor het LOB-programma en de samenwerking met bedrijven en andere partners in de omgeving? Hoe kun je dit als school- of teamleider faciliteren?

Ook komt Jeany van Beelen-Slijper aan het woord over hoe we jongeren én werkenden in het kader van een leven lang leren kunnen voorbereiden op een duurzame loopbaan in een complexe veranderende maatschappij.

• Bekijk het webinar

De eerste praktijkvoorbeelden staan nu online!

• Hier ga jij het maken! De Leijgraaf
  Over het verbeteren van het pedagogisch klimaat met behulp van rubrics
• Leerpad coachen voor docenten op de werkvloer Rijn IJssel
  Over iedere docent als coach

De publicatie ‘De kracht van verbinding: Loopbaanthematieken in het licht van veranderende beroepsbeelden” is modulair opgebouwd. Iedere module behandelt een stukje van de thematiek, waarbij steeds vanuit een ander perspectief wordt gekeken: vanuit kiezende jongeren, vanuit de veranderingen die plaatsvinden in de maatschappij en die ons werk beïnvloeden, vanuit de Nederlandse arbeidsmarkt, vanuit onderwijsorganisaties en vanuit arbeidsorganisaties.

• Naar de HBO Kennisbank

Na het behalen van hun diploma zullen veel studenten op zoek gaan naar een baan in hun vakgebied. Zeg maar het échte werk. Met de nieuwe gastlesspecial van FNV voor laatstejaars krijgen studenten meer inzicht en vaardigheden. Worden ze ook zelfredzamer. En daar wordt aan gewerkt in de gastlesspecial van FNV: ze arbeidsmarktproof maken. De gastles is beschikbaar vanaf januari 2022. Nu alvast aanvragen kan!

• Meer weten?

• Bekijk de interactieve rapportages van SBB

Het lijkt dus belangrijk inzicht in deze perspectieven mee te nemen als een onderdeel van LOB en hiermee jongeren te ondersteunen bij het (leren) maken van een studie- en loopbaankeuze. In dit webinar van het Expertisepunt LOB bekijken we arbeidsmarktinformatie vanuit het perspectief van onderzoek, wat doen scholen al met dit thema en wat kun jij zelf doen op jouw school?

- Bekijk het webinar
- Ga naar de webpagina LOB en arbeidsmarktinformatie
- Download de wegwijzer Arbeidsmarktinformatie & LOB
- Lees onderzoeken over de rol van Arbeidsmarktinformatie
- Bekijk de instructievideo
- Werksessies Arbeidsmarktinformatie en andere bijeenkomsten

De invulling van effectiviteit en “optimale loopbaankeuzes” heeft alles te maken met de doelen die aan een LOB-interventie gekoppeld zijn. Dit is echter niet eenduidig. Vanuit de jongere is van belang dat de opleiding en het type werk dat daaraan verbonden is aansluit op interesses en talent. Vanuit maatschappelijk perspectief is van belang dat de keuzes aansluiten op de vraag van de arbeidsmarkt. Dit is ook voor de jongere van belang, omdat een situatie van werkloosheid en een laag inkomen weinig aantrekkelijk is.

In de praktijk leidt een verschillend accent op het individuele en het maatschappelijke perspectief tot verschillen in de invulling van LOB in Nederland. Enerzijds betreft dit de aandacht voor loopbaancompetenties, waar in het voortgezet onderwijs meer aan wordt gedaan en die uiteindelijk ook in het curriculum een plek hebben gekregen.  Anderzijds zijn er ook verschillende initiatieven om keuzes van jongeren in het onderwijs bewust te beïnvloeden, bijvoorbeeld richting techniek, omdat zich op de arbeidsmarkt in deze richting sterke tekorten voordoen.

• Download onderzoeksrapport

De subsidie is bedoeld om onderzoek te doen naar een relevant onderwijsvraagstuk in de regio. En om de resultaten uit het onderzoek zoveel mogelijk te delen en te benutten. Daarnaast moet het gezamenlijk uitvoeren van het onderzoek ook de bestaande samenwerking binnen het netwerk verstevigen.

• Meer weten over deze subsidie? Ga naar NRO.nl
• Meer weten over samenwerken in de regio?
  - Bekijk ons webinar Regionale samenwerkingsverbanden gericht op doorstroom en LOB: Wat werkt? van 12 oktober 2021
  - Download de Handreiking en reflectietool Samenwerken in de regio aan doorstroom
  - of neem contact op met je regio-contactpersoon

De Voorziening Vroegtijdig Aanmelden (VVA) maakt het mogelijk om veilig digitaal gegevens uit te wisselen over potentiële mbo-leerlingen tussen vo-scholen, mbo-scholen en gemeenten. De VO-raad organiseert op 13 december van 15.00 - 16.00 uur samen met Kennisnet, Magister en Somtoday dit online webinar over VVA en het gebruik daarvan.

• Meer weten en aanmelden

Het doel van deze handreiking is om te informeren en voorbeelden te geven om LOB, als examenonderdeel van de profiel-programma’s, vorm te geven. Het is aan de school te beslissen welke tools, instrumenten, methoden het beste ingezet kunnen worden, passend bij de eigen visie en beleid.

In onze maatschappij bestaat vaak op voorhand al een beeld van jongeren met een arbeidsbeperking. Daardoor blijven hun arbeidskansen achter. Met de Realisten Academie 2.0 wil CNV Jongeren het taboe doorbreken en gelijke kansen voor deze jongeren creëren.
Jongeren met een arbeidsbeperking worden opgeleid tot Realist 2.0. Hun persoonlijke en professionele ontwikkeling krijgt hiermee een boost. Met een ervaringsverhaal of een pitch gaan ze het land in. Hiermee laten zij hun kwaliteiten en mogelijkheden zien bij organisaties of scholen. Een buddy begeleidt hen hierbij.

• Meer weten?

Deze rapporten en evaluaties worden gelijktijdig met de Kamerbrief 2021 van programma VIA gepubliceerd en zijn hieronder in te zien.

• Download de evaluaties/rapportages

Meer dan 570 onderwijsprofessionals kregen een antwoord op hun vraag aan de Kennisrotonde. Heb jij ook een onderwijsvraag waarop je een wetenschappelijk gefundeerd antwoord wilt krijgen? Stel deze dan zelf of samen met je team aan de Kennisrotonde!

Vragen over interventies om (leer)vertraging in te lopen worden nu extra snel, binnen 3 weken, beantwoord.

• Meer weten

De subsidieregeling is nauw verweven met de bestaande subsidieregeling ‘Extra begeleiding en nazorg mbo 2021-2022’. Het grootste verschil is dat deze regeling enkel mag worden gebruikt voor nazorg. De extra begeleiding is namelijk al onderdeel van de corona-enveloppe. Je kunt deze subsidie aanvragen van 10 november 2021 tot en met 24 december 2021.

Het Expertisepunt LOB vo-mbo-hbo en het Kennispunt MBO Gelijke Kansen, Diversiteit en Inclusie ondersteunen en geven adviezen bij de aanpak en ontwikkeling van het aanbod.

• Meer informatie

Experts beamen het belang van een goede relatie tussen begeleider en studenten voor succesvolle LOB. Als de begeleider langer verbonden is aan dezelfde groep, is er meer tijd om een goede relatie op te bouwen en te onderhouden. Wanneer er echter geen goede match is tussen de begeleider en (bepaalde) studenten, is het wellicht beter om te wisselen van begeleider.

Hoewel een langere duur van de begeleidingsrelatie dus niet vanzelfsprekend beter is, zijn er aanwijzingen dat studenten in het hbo en leerlingen in het voortgezet onderwijs de voorkeur geven aan het behouden van dezelfde begeleider. Of deze voorkeuren doorwerken in welbevinden, motivatie en studieresultaten is niet duidelijk.

• Meer weten? Lees het volledige rapport

Op Open Schoolgemeenschap Bijlmer in Amsterdam Zuidoost draait LOB vooral om perspectief, aldus directeur-bestuurder Maryse Knook. “Praat met leerlingen over hun dromen en ambities. Laat zien dat de wereld ook voor hén open ligt.”

• Lees het interview met Maryse Knoop, directeur-bestuurder van de Open Scholengemeenschap Bijlmer
• Meer praktijkvoorbeelden

In samenwerking met het ministerie van OCW is door het Kennispunt een handreiking opgesteld. De handreiking geeft inzicht in wat een gecombineerde leerweg is, wat de achtergrond ervan is, welke ruimte en mogelijkheden scholen krijgen bij het aanbieden van een gecombineerde leerweg en welke aandachtspunten relevant zijn in het onderwijsprogramma van een gecombineerde leerweg. 

• Naar de handreiking

Het mbo kent een cultureel zeer diverse studentpopulatie, en hoe groter de culturele diversiteit binnen een klas is, hoe vaker leraren te maken krijgen met spanningen in de klas. Dat schrijven onderzoekers van Fontys Hogescholen en de Universiteit van Wageningen in een recent onderzoeksartikel naar de waarden-geladen spanningen die mbo-docenten in hun onderwijs ervaren. Die spanningen ontstaan wanneer waarden uit verschillende culturen met elkaar botsen. migratieachtergrond deze spanningen niet; alleen de autochtone Nederlandse docenten maakten hiervan melding.

Leraren die lesgeven aan cultureel diverse klassen bezitten niet altijd de benodigde cultureel-diverse vaardigheden. Om hen daarin te kunnen helpen, moet eerst worden verduidelijkt in welke context zij lesgeven en welke culturele spanning zij tegenkomen, stellen de onderzoekers. In het onderzoek hebben zij daarom zestien mbo-docenten semi-gestructureerd ondervraagd die lesgeven op vijf verschillende mbo-instellingen waarvan minstens zestig procent van de studenten een migratieachtergrond heeft.

• Meer lezen

Met deze lezing die op 5 oktober is gegeven aan het Versnelteam LOB mbo wil het Expertisepunt LOB de nut en noodzaak van LOB binnen de scholen onderstrepen door het perspectief vanuit het bedrijfsleven te geven.

• Bekijk de film

Loopbaan & Burgerschap magazine komt 2x per jaar uit. Elke docent burgerschap of loopbaanbegeleider kan zich gratis abonneren op zijn of haar schooladres. Een abonnement is op naam, je kan daarom maar 1 abonnement per keer afnemen.

• Abonneren

Binnenkort:
Webinar Associate Degree, vanuit verschillende perspectieven
Online webinar | 26 november 2021 |15.00 - 16.30 uur
Webinar Vormgeven aan een loopbaangerichte leeromgeving voor school- en teamleiders van het vmbo en havo/vwo
Online webinar | 29 november 2021 |14.30 - 16.00 uur
Webinar Arbeidsmarktinformatie; een onderdeel van LOB
Online webinar | 30 november 2021 | 15.00 - 16.30 uur

Webinars terugkijken?
Webinar 'Meer praktijkgericht onderwijs op de havo', 30 september 2021
Webinar 'Keuzeruimte binnen keuzedelen en meer....', 5 oktober 2021
Webinar 'Regionale samenwerkingsverbanden gericht op doorstroom en LOB: Wat werkt?', 12 oktober 2021

Niet kijken naar de specifieke opleiding of expertise van een werkzoekende, maar naar vaardigheden, of skills. Dát is volgens Ton Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarkt in Tilburg, de toekomst van werving en aanbod van personeel. Hij is er fervent voorstander van en noemt het „een revolutie op de arbeidsmarkt”.

• Lees meer in het artikel op nrc.nl

Sectordirecteur Ron van As en bestuurder Rianne van der Meij vertellen waarom ze kozen voor de term ‘profiel’ in plaats van ‘LOB’, en waarom opleidingen en docenten ruimte moeten krijgen om het traject op eigen wijze in te vullen. “Voor studenten Audiovisueel is een filmpje veel logischer dan een schriftelijk verslag.”

• Lees het interview met Ron an As en Rianne van der Meij

Hoe vloeiender de afstemming tussen mbo en hbo is, hoe groter de kans op studentsucces voor mbo’ers die doorstromen naar het hbo, blijkt tijdens het Toptraject-symposium over de doorlopende leerlijn van Saxion, ROC van Twente en twaalf vo-scholen.

Het Toptraject richt zich op vmbo-leerlingen die via het mbo een hbo-diploma willen halen, en richt zich daarbij op het beperken van uitval als gevolg van aansluitingsproblemen. Vanaf het derde leerjaar in het vmbo tot het eerste studiejaar in het hbo krijgen deze leerlingen verdiepend onderwijs aangeboden. Dit onderwijs valt binnen doorlopende leerlijnen voor studieloopbaanbegeleiding, studievaardigheden, taalvaardigheid en rekenen/wiskunde.

Lees meer

Mbo-studenten (niveau 4) met een functiebeperking kunnen via MDTL een werkervaringsplek krijgen.  Zo hebben zij straks een streepje voor als ze gaan solliciteren naar een stage of de eerste baan. Een coach is bij dit traject onmisbaar: studenten verdienen begeleiding bij het uitvoeren van hun taken op hun werkervaringsplek.
Meedoen als coach?
• Je begeleidt de student en een jonge werkende, die samen optrekken, met ongeveer vier coachingsgesprekken.
• Je kunt je verder ontwikkelen op begeleidingsaspecten met intervisie- en professionaliseringssessies naar keuze.
Meer weten?
• website van MDTL of neem contact op met Roos Hoelen,  info@mdt-loopbaankansen.nl 
• Download de flyer als oproep voor mbo4-studenten om deel te nemen aan MDTL
• Download de flyer met meer informatie over je rol als coach en wat MDTL je oplevert

Het project wordt uitgevoerd door het consortium Loopbaangroep, ECIO , Incluvisie en Regioplan en gefinancierd door ZonMw.

Via 'contextmapping' onderzocht bureau Muzus de weg die de leerling aflegt en welke ‘sleutelmomenten’ hier zichtbaar worden. Bij deze onderzoeksmethode is associatiemateriaal de basis voor het beschrijven van de verschillende leerlingprofielen. Na analyse van de resultaten vormden zich vier 'behoefte profielen'. Uit deze profielen zijn acht sleutelmomenten gefilterd. Een sleutelmoment kan bijvoorbeeld een gesprek met naasten zijn, de loopbaanoriëntatie en -begeleidingsles of de open dagen.

• Ga naar de behoefte profielen en sleutelmomenten

Deze workshop is gericht op bewustwording, ontwikkeling en/of versterking van de benodigde hbo-vaardigheden. Het idee is dat studenten beter weten waar ze aan beginnen en beter voorbereid starten met hun hbo-opleiding.

Youngworks onderzocht in opdracht van het Expertisepunt LOB de opbrengsten van deze pilot van de HHS in samenwerking met Spirit4You en beschrijft in deze rapportage de inzichten die kunnen bijdragen aan het verder optimaliseren van het project.

• Download het rapport

De zeven onderwijsproducten zijn:

• Een methodologisch raamwerk

• Een matrix met leercompetenties

• Een online curriculum, bestaande uit vier modulen (getest in alle partnerlanden)

• Een ondersteunende handleiding voor facilitators, per module (eveneens getest)

• Een ondersteunend e-learning platform

• Een skills assessment tool

• Een overzichtsgids met best practices en succescriteria, uit de partnerlanden

• Download de materialen

In het Museum van Beeld en Geluid in Den Haag gingen experts uit het veld in gesprek met ambtenaren van OCW, EZK, Kamerleden, de voorzitter van de VSNU en regionale bestuurders. Duisenberg voorspelt dat de samenwerking tussen de onderwijssectoren alleen nog maar zal toenemen. “Het hele onderwijsmodel gaat open, dat is wat je nu al ziet van mbo naar het hbo en het wo. Bedrijven, kennisinstellingen, overheid, onderwijs en onderzoek loopt nu allemaal door elkaar heen."

Evenals zijn mede-VVD’er Van der Woude vindt Duisenberg het belangrijk dat er geen schotten meer zijn in het onderwijs, bijvoorbeeld rondom leven lang ontwikkelen. “Een van de schotten staat tussen het initieel onderwijs en het leven lang ontwikkelen. In het mbo, hbo en het wo is er geen wettelijke taak voor onderwijsinstellingen om aan leven lang ontwikkelen te doen. Dat schot moet weg. Dat hoort gewoon bij een taak van een onderwijsinstelling."

• Lees het hele artikel

Geen brief dus, maar een video. Leerlingen zouden daarmee sneller een stageplek moeten vinden. Verslaggever Roos Oosterbaan nam een kijkje bij die les. En directeur Klaske Apperloo vertelt waarom deze lessen zo nodig zijn.

• Beluister het fragment op NPOradio1

Het versterken van de veerkracht van jongeren is een belangrijk, actueel thema. Hoe groter de veerkracht, hoe groter de kans is dat jongeren bij tegenslag weten terug te veren. En dat betekent dat ze minder gevoelig zijn voor negatieve invloeden - zoals radicalisering en polarisatie -, maar ook dat ze bijvoorbeeld beter kunnen omgaan met teleurstellingen veroorzaakt door de coronacrisis en in het algemeen lekkerder in hun vel zitten op school.

Platform JEP ontwikkelde hiervoor een stappenplan, dat op 16 september is gepresenteerd.

• Download het stappenplan

Bekijk dan deze routekaart. Zo kun je snel zien wat nodig is om toegelaten te worden tot de pabo-opleiding (Bachelor of Education).

• Naar de routekaart

Professionals in het mbo kunnen er informatie over beleid, wet – en regelgeving, handvatten, tools en voorbeelden rondom deze onderwerpen vinden.

• Naar de website gelijkekansenmbo.nl

Als regiocontactpersoon LOB heb je zicht op alle (VMBO) scholen in jouw regio en creëer je hierover een beeld voor te ondernemen activiteiten door het Expertisepunt LOB. Vervolgens leg je actief verbindingen tussen scholen of ga je met individuele scholen in gesprek over loopbaan- en studiebegeleiding. Op deze manier verken je op welke manier het Expertisepunt LOB scholen in jouw regio kan ondersteunen of versterken. Als regiocontactpersoon werk je nauw samen met het landelijk projectteam van het Expertisepunt LOB. Je bent de verbindende schakel tussen de activiteiten in de regio en het landelijke Expertisepunt LOB. Verantwoording leg je af aan de projectleider van het Expertisepunt LOB.

• Interesse? Download de vacaturetekst. Solliciteren kan tot 15 november 2021.

Dit idee is gebaseerd op een lopend traject in het hoger onderwijs. De bedoeling is dat MDTL - PASTA via school wordt ingezet als keuzedeel, bij lessen loopbaanoriëntatie of burgerschap. Het is een vrijwillig stageproject als opstap naar ‘echte’ stage. Het project draagt bij aan het tegengaan van kansenongelijkheid en jeugdwerkeloosheid en deelnemers maken op een oriënterende wijze kennis met de arbeidsmarkt. Het is een geweldige steun in de rug voor jongeren voor wie de ‘echte stage’ nog net een stap te ver is. Voor deze pilot worden docenten gezocht die met hun studenten mee willen doen.

Interesse? Neem dan vooral contact op met Linda Schlundt Bodien (lschlundtbodien@cinop.nl) en sluit 1 oktober van 9.30-12.00 uur online of offline (bij AgrifoodPlaza in Den Bosch) aan bij de eerste bijeenkomst met mogelijke consortiumpartners en leden van de Adviesraad.

Ze maakt het regelmatig mee, als ze ergens spreekt over kansengelijkheid in het onderwijs: dat een leraar of schooldirecteur zegt: “Die cijfers over onderadvisering zullen wel kloppen, maar wij geloven op onze school heel erg in kansengelijkheid en wíj maken altijd een zorgvuldige afweging.’ Dat er goede bedoelingen zijn, gelooft ze graag; niemand zit met valse bedoelingen leerlingen tegen te houden. ‘Maar goede bedoelingen zijn niet genoeg’, zegt Louise Elffers, directeur van het Kenniscentrum Ongelijkheid.

• Lees  het hele interview met Louise Elffers over LOB en kansengelijkheid in het onderwijs.

Het merendeel van de vmbo-leerlingen volgt, na het behalen van het vmbo-diploma, een opleiding op mbo-niveau. Sinds de invoering van de wet doorlopende leerroutes zijn er nog meer mogelijkheden dan voorheen om het vmbo en mbo onderwijs op elkaar af te stemmen. Veel scholen maken van die mogelijkheden gebruik. In de krant ‘Sterk Beroepsonderwijs – het vervolg’ leest u inspirerende voorbeelden en wordt aandacht besteed aan de nieuwe leerweg in het vmbo.

• Bestel de krant

Mirjam Bakker (decaan bij RSG N.O. Veluwe en projectleider STO-A) en Hildegonde Mostert (programmaleider Sterk Techniekonderwijs Apeldoorn e.o.) vertellen over de regionale LOB-visie en de verbinding met Sterk Techniekonderwijs (STO).

• Download het artikel

In het boek en in deze podcast doet Jelle met Pieter Baay een poging hiertoe, in een kennismaking die door NIVOZ-collega Rob van der Poel is gearrangeerd.

• Beluister de podcast

Via deze brief informeert Minister Van Engelshoven (OCW) de Tweede Kamer over beleidsontwikkelingen met betrekking tot de studieprestaties van studenten met een vooropleiding in het Caribisch deel van het Koninkrijk die kiezen voor een vervolgopleiding in het (hoger) onderwijs in het Europese deel van Nederland.

• Download de Kamerbrief

Zij gaan samen verder als één nieuwe vereniging voor begeleiders in het onderwijs onder de nieuwe naam: BiOND (Begeleiders in Onderwijs). BiOND zet zich in voor begeleiders van jongeren in het vo en mbo en telt zo’n 2400 studieloopbaanbegeleiders, leerlingbegeleiders, decanen en zorgcoördinatoren.

• Bekijk de website van BiOND

De MBO Raad heeft op basis van de cijfers van Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) en ROA de feiten en cijfers over aantallen studenten, medewerkers, studiesucces en aansluiting op de arbeidsmarkt geactualiseerd. Zij geven inzicht in de ontwikkelingen in de mbo-sector over het jaar 2020.

• Bekijk de feiten en cijfers

Volgens de Inspectie zou de aanpak van zelfselectie onder mbo4-studenten zich vooral moeten richten op faalangst, examenstress en de sociale omgeving van studenten. Daarom wordt aanbevolen de financiële drempels voor mbo-4 studenten te beperken om de doorstroom richting het hbo te bevorderen. Ook moet er structurele aandacht zijn voor onbedoelde zelfselectie onder laatstejaars mbo4-studenten.

Daarnaast adviseert de Inspectie het mbo en het hbo om een meer gezamenlijk opleidingsaanbod te ontwikkelen. Dat moet doorlopende leerlijn stimuleren. “Het lijkt daarom verstandig om in te zetten op flexibelere en kortdurende trajecten in het hbo”, schrijft de Inspectie, waarbij de Associate degree-opleidingen als voorbeeld worden gegeven. De Inspectie beveelt daarom aan “om Ad-trajecten nog beter te laten aansluiten op het mbo en meer flexibele hbo -deeltijdopleidingen aan te bieden (leven lang ontwikkelen) waarbij de combinatie van leren en werken wordt doorgezet.” De samenwerking binnen het beroepsonderwijs zou zelfs zodanig moeten toenemen dat Ad-trajecten al in het mbo worden ingebouwd.

• Lees het volledige onderzoek

De mechanismen zijn:

(1) elkaar leren kennen om vooroordelen te verminderen;

(2) objectief werven en selecteren;

(3) het gesprek aangaan als omstander;

(4) sociale normen en verantwoording afleggen;

(5) bewustwording.

• Meer weten? Download de publicatie

Hoe leren havisten en wat zou voor hen een goede leeromgeving zijn? Welke vaardigheden krijgen op havo-scholen nu veel aandacht en welke verdíenen meer aandacht? Het waren een paar van de vragen uit het onderzoek ‘In en van praktijkervaringen leren op het havo’, dat het Expertisepunt LOB onlangs uitvoerde. In totaal 65 decanen, loopbaancoaches en docenten vulden de vragenlijst in. Onderwijskundige Jannet Maréchal van ATOA analyseerde de uitkomsten. Wat zijn haar bevindingen en heeft ze adviezen voor havo-scholen die hun leerlingen meer praktijkervaringen willen bieden?

• Lees het interview
• Meld je aan voor ons webinar 'Meer praktijkgericht onderwijs op de havo' op 30 september 2021.

Asad is docent Strafrecht aan de Hogeschool Utrecht, en docent Recht bij ROC Midden Nederland. Hij is Docent van het Jaar 2021, coördinator doorstroom mbo-hbo en binnenkort verschijnt zijn boek ‘Alles voor jullie’, over de geschiedenis van zijn familie én over zijn visie op het onderwijs. Zijn belangrijkste missie: de docent weer zien als verbinder, die de studenten voorbereidt op het leven.

• Ga naar het praktijkvoorbeeld
• Meer praktijkvoorbeelden....

Bij de start van het nieuwe schooljaar kan Ontdek MBO zowel individueel als klassikaal gespeeld worden. Dan is ook een klassenmodule toegevoegd waarmee docenten en decanen met een hele klas tegelijk in dezelfde virtuele stad kunnen rondrijden en beroepsbeoefenaren naar hun werk brengen.

• Neem een ritje op KiesMBO.nl

De meest opvallende kenmerken zijn faalangst, examenstress en de mening van vrienden en ouders. Daarnaast spelen ook de verwachte kosten en studieduur een rol bij de keuze tussen doorstuderen of direct aan het werk gaan. Voor sommige studenten blijken de drempels hoger te zijn dan voor anderen.

De Inspectie van het Onderwijs raadt daarom mbo-opleidingen aan om structureel aandacht te geven aan onbedoelde zelfselectie bij hun laatstejaars mbo 4-studenten. 

• Naar het onderzoek

Na een dip tijdens de eerste lockdown zijn de gemiddelde baankansen van jongeren die na afloop van het studiejaar 2018-2019 de arbeidsmarkt opkwamen hersteld tot op het niveau van voor de coronapandemie. Tegelijkertijd is de al bestaande ongelijkheid in baankansen tussen opleidingniveaus verder toegenomen.

De coronapandemie heeft vooral gezorgd voor een valse start op de arbeidsmarkt voor mbo-bol afgestudeerden, jongeren zonder startkwalificatie en uitvallers uit het hoger onderwijs. Deze jongeren hadden ook voor de pandemie al minder kans op werk. De kansenongelijkheid op de arbeidsmarkt is in de eerste maanden van de pandemie nog verder toegenomen.

• Lees de volledige tussenrapportage

De challenges zijn gebaseerd op de uitdagende Skills vakwedstrijden en iedereen kan meedoen. Samen met onderwijs en het bedrijfsleven zijn circa 40 verschillende challenges ontwikkeld. In september worden de challenges gelanceerd. Laat je uitdagen en doe mee!

• Volg WorldSkills Netherlands via LinkedIn

De Rotterdam Academy van Hogeschool Rotterdam en NHL Stenden Hogeschool hebben de handen ineengeslagen om samen een praktische handleiding te ontwikkelen voor onderwijsprofessionals werkzaam in het Ad-onderwijs.

Deze handreiking gaat in op de positionering van de onderzoekende houding van de Associate degree en maakt tegelijkertijd een sterke koppeling met de beroepspraktijk op niveau 5. In het Ad-onderwijs is het professioneel en methodisch handelen belangrijk. En specifieker nog; de Ad-student kan nu juist met zijn onderzoekende houding in het werkveld het verschil maken.

• Download de handreiking Onderzoekende houding op niveau 5

Welke factoren een rol spelen voor de minder succesvolle overgang lees je in het rapport. Het rapport maakt onderdeel uit van een het NRO-onderzoeksprogramma ‘Gelijke kansen richting de toekomst’ waarin verbetering van de arbeidsmarktintrede van mbo’ers met een niet-westerse migratieachtergrond centraal staat.

• Naar het rapport 'Naar een betere startpositie op de arbeidsmarkt'

Vmbo-onderwijs heeft door haar beroepsgerichtheid, focus op loopbaanoriëntatie- en begeleiding (LOB), relatie met de omgeving én de doorstroom naar het mbo. Dit biedt de mogelijkheid om sterke combinaties van interventies op te zetten, waarmee leerlingen zo optimaal mogelijk kunnen worden begeleid.

• Download het Servicedocument
• Meer weten over NPO en LOB

Goede regionale samenwerking leidt tot gezamenlijke activiteiten op het gebied van loopbaanoriëntatie en –begeleiding (LOB), doorlopende leerlijnen en de toegankelijkheid voor bepaalde groepen. Deze dragen bij aan een goede voorbereiding en aansluiting. Via deze brief worden ho-instellingen geïnformeerd over de wijze waarop deze extra middelen beschikbaar worden gesteld en wat van de hob-instelling voor hoger onderwijs wordt verwacht.

Weten hoe het Expertisepunt LOB kan ondersteunen bij het bevorderen van de samenwerking in uw regio of vormgeven van activiteiten op het gebied van LOB, neem dan contact op met jouw regio-contactpersoon.

• Download de brief en bijlage

In dit document zijn de inzichten verzameld van het kwalitatieve onderzoek over de studiekeuze van HAVO leerlingen. De sleutelmomenten geven de essentiële momenten aan waarop een studiekeuze kan veranderen en waar scholen en thuisomgeving loopbaanoriëntatie kunnen ondersteunen en stimuleren.

Dit is kort algemeen beschreven, maar vooral de interpretaties van de verschillende leerlingprofielen op deze sleutelmomenten zijn interessant. In grote lijnen onderscheiden de leerlingprofielen zich op twee manieren: ten eerste hun houding t.o.v. het maken van een studiekeuze en ten tweede de mate van besluitvorming. Dit vormt de basis van de segmentatie waaruit vier profielen zijn ontstaan.

• Download het document

De maatschappelijke diensttijd is door de overheid in het leven geroepen om jongeren de gelegenheid te geven hun talenten te ontdekken en iets voor een ander te doen. In deze maatschappelijke diensttijd worden studenten en pas afgestudeerden gekoppeld aan een jongere met of zonder een beperking die al een baan heeft.  Met deze activiteiten krijgt de persoonlijke en professionele ontwikkeling van de studenten een boost. Zij ervaren hun mogelijkheden op de arbeidsmarkt, doen nieuwe vaardigheden op en breiden hun netwerk uit. 

• Meer weten?

Martijn Peters en Mariëlle Verhoef deden onderzoek naar het studiekeuzeproces bij eerstejaarsstudenten van de Academie Educatie van de HAN. Vóór de coronacrisis spraken zij met 28 studenten over hun studiekeuze en het moment dat ze kozen om te stoppen of te blijven.

Met het onderzoek wilden Martijn Peters en Mariëlle Verhoef een rijker beeld krijgen van de problematiek rondom het maken van een studiekeuze en uitval, met name in het eerste jaar. Zij deden dit door het persoonlijke verhaal van studenten in kaart te brengen.

• Download het onderzoek

Hier vind je op toegankelijke wijze LOB-onderzoeken over thema’s zoals loopbaangesprekken of professionalisering. Van ieder onderzoek is een samenvatting beschikbaar, ook is kort beschreven hoe je de betreffende publicatie kunt gebruiken voor de LOB-praktijk.

• Ga naar de LOB-onderzoeksbank

Bezoekers besturen een digitale tram en komen zo bewoners tegen die naar hun werk moeten. Met behulp van een vraag- en antwoordspel kun je als bezoeker het beroep van de bewoners raden.

• Ga naar Ontdek MBO

In deze tool worden de loopbaancompetenties gekoppeld aan de hbo-vaardigheden en vervolgens aan de competentiegebieden en Dublindescriptoren. Bij iedere loopbaancompetentie worden praktische voorbeelden gegeven, zodat jij met behulp van deze tool geïnspireerd wordt om hier concreet mee aan de slag te gaan.

• Ga naar de tool

Sinds de coronatijd volgen studenten steeds vaker onderwijs vanuit huis gecombineerd met les op locatie. Om deze nieuwe situatie optimaal en toekomstbestendig te ondersteunen is de website mbo.lesopafstand.nl op initiatief van Kennisnet samen met saMBO-ICT, MBO Raad en het ministerie van OCW grondige geüpdate. In de nieuwe versie vinden zowel docenten als ondersteuners er niet alleen informatie over lesgeven op afstand, maar ook over blended onderwijs.

• Ga naar de website mbo.lesopafstand.nl.

Ga ik na het mbo verder met een hbo-studie, of ga ik toch liever werken? Het is een belangrijke vraag voor mbo-studenten. Tijdens het keuzedeel ‘Voorbereiding hbo’ werken ze een week op het hbo in groepjes aan een adviesopdracht, onder leiding van hbo-docenten. Zo ontdekken ze of een hbo-studie echt bij hen past, én werken ze alvast aan hun competenties.

• Lees het interview met projectleider Liesbeth van der Meer

De pilot werd gestart omdat het Einstein Lyceum een effectievere opbrengst uit de leerlingbesprekingen wil halen. Mentoren begeleiden hun leerlingen via wekelijkse mentorgesprekken. Daarnaast zijn er in vaste cycli leerlingbesprekingen tussen mentor, coördinator en vakdocenten, waar qua voorbereiding en opvolging van actiepunten kwaliteitswinst is te behalen.

• Lees meer op voortgezetleren.nl

In de film 'Naar het hbo in coronatijd...' vertellen jongeren, SLB'ers en decanen van de havo, het mbo en het hbo over hun ervaringen. Ze geven ook aan wat hun verwachtingen en wensen voor het komend jaar zijn. De film is geadresseerd aan het hbo en opgenomen in de hoofdlocatie van De Haagse Hogeschool. Maar dat had elke andere hogeschool kunnen zijn. Bij de film hoort een pamflet dat een inspiratie kan zijn voor alle onderwijsprofessionals, met name docenten en SLB'ers.

• Bekijk hier de film, lees het pamflet en... kom in actie!

Decanen, studieloopbaanbegeleiders en mentoren kunnen leerlingen en ouders met dit lespakket eenvoudig informeren en aan het denken zetten over 7 benodigdheden voor succesvol studeren in het hoger onderwijs, onder welke een goed gefundeerde studiekeuze. Met tips om deze benodigdheden te verzamelen en versterken, en informatie over kansen en risico’s die een tussenjaar hierbij kan geven.

• Lees meer

Op deze lijst staan acties die zich in de praktijk al bewezen hebben, waarvan de effectiviteit zeer voor de hand ligt en/of die wetenschappelijk onderbouwd zijn. Per thema staat aangegeven voor welke sector ze bedoeld zijn. Ieder thema is ter verduidelijking voorzien van een aantal voorbeelden uit de onderwijspraktijk.

De keuzelijst met acties is niet limitatief. Het kan voorkomen dat een instelling tot de conclusie komt dat een actie gewenst is die niet op de keuzelijst staat, maar gelet op de situatie van die instelling wel effectief en doelmatig zou zijn. Hierover zijn afspraken gemaakt tussen de Minister en de mbo- en ho-instellingen, in het bestuursakkoord Nationaal programma onderwijs.

• Ga naar de keuzelijst

Het is belangrijk dat (onderwijs)professionals gedurende hun loopbaan blijven leren. Je bepaalt zelf hoe je je loopbaan vorm en inhoud geeft. Om invloed uit te oefenen op je loopbaan kun je loopbaancompetenties inzetten.

Deze loopbaancompetentietool helpt leraren om hun loopbaan te beïnvloeden. Eerst kies je de loopbaansituatie of het loopbaanproces waar je aan wilt werken. Vervolgens breng je in kaart welke loopbaancompetenties je al inzet en welke je verder wilt ontwikkelen.

Tot slot krijg je handvatten hoe je dat kunt doen. Leidinggevenden en HR-managers kunnen de tool gebruiken bij de begeleiding van medewerkers en in ontwikkelgesprekken. Ook kunnen ze de tool inzetten om een ontwikkelcultuur in de organisatie te bevorderen.

• Ga naar de loopbaancompetentietool

Wat vindt u de sterke punten en verbeterpunten van uw instromende studenten uit het voortgezet onderwijs? SLO en het ministerie van OCW horen graag uw mening hierover, als belangrijke input voor de herziening van de examenprogramma’s door SLO in de komende jaren. Een van de doelen daarbij is het creëren van doorlopende leerlijnen tussen het voortgezet onderwijs en het vervolgonderwijs.

Bent u docent, studieadviseur, aansluitingscoördinator, studieloopbaanbegeleider of op een andere manier betrokken bij het onderwijs aan (eerstejaars) studenten in mbo, hbo of wo, dan nodigen wij u van harte uit om deel te nemen aan deze enquête. Het onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met de MBO Raad, Vereniging Hogescholen en VSNU. De wensen en behoeften ten aanzien van instromers uit het vmbo, havo en vwo kunnen zowel betrekking hebben op competenties (kennis, vaardigheden, attitude) als op leergebieden en vakken.

• Vul de enquête in (deelnemen is mogelijk tot en met 11 juni)

• Weten hoe je studenten bindt ten behoeve van jouw alumni-beleid?
• Voorbeelden zien hoe je alumni kunt inzetten bij jouw LOB-activiteiten en bij het werken met doorstroomgegevens?
• Aan de slag met alumni en LOB op jouw school?

Bekijk dan het webinar De kansen van alumni binnen LOB terug.

Jens staat aan mijn tafel. Hij zit in havo4 en heeft een groot probleem: biologie gaat voor geen meter. ‘Ik krijg de stof gewoon niet in mijn hoofd. Het vak is zo anders dan in de 3e. Ik denk echt: wat is dit? Het voelt heel scheikundig en wiskundig. Zó moeilijk, niet te doen voor mij! Mag ik ook nog van vak wisselen?’

Jens is niet de enige die in de bovenbouw spijt krijgt van zijn profielkeuze. Jaarlijks komen verschillende leerlingen met een wisselverzoek bij de decaan. Deze wisselingen zijn een lastig probleem, zowel voor de leerling, de docent als de schoolorganisatie. Leerlingen die gaan wisselen hebben achterstand in de leerstof. Clustergroottes veranderen en sluiten niet meer aan bij geplande verdelingen. Soms is een wisseling niet mogelijk en krijgt een leerling ‘nee’ te horen.

Afgelopen schooljaar deed het H.N. Werkman Stadslyceum in Groningen onderzoek naar vakwisselingen binnen havo/atheneum. Hoe vaak krijgen leerlingen spijt en waarom? En vooral: hoe kan school dit voorkomen?

Lees meer in het artikel op didactiefonline.nl

Het ministerie van OCW heeft op 10 mei 2021 in het kader van het Nationaal Programma Onderwijs de zogenaamde ‘menukaart’ gelanceerd: een lijst met mogelijke interventies die scholen kunnen inzetten om de vertragingen die leerlingen als gevolg van de coronacrisis hebben opgelopen, weg te werken. De interventies op de menukaart zijn wetenschappelijk onderbouwd en (aannemelijk) effectief gebleken.

• Ga naar de menukaart met interventies
• Meer weten over NPO en LOB

Afwezigheid of conflicten tijdens de online les, ongemaakte opdrachten in Magister, de les volgen vanuit bed of dagenlang hetzelfde rode shirt dragen: het zijn signalen voor leraren en mentoren van het Niftarlake College om aan de bel te trekken. “Niet iedereen heeft hulp nodig, maar wanneer de signalen er zijn, pakken wij die serieus op.” Aan het woord is Frank Engelen, afdelingsleider van leerjaar twee. “We hebben het goed gedaan wanneer het merendeel van de leerlingen niets merkt van de extra ondersteuning, dan hebben zij het gevoel dat ze zichzelf konden zijn ondanks de situatie.”

• Lees meer in het interview op voortgezetleren.nl

Dit gegeven biedt aanleiding om meer aandacht te geven aan een betere aansluiting en meer competentie- en ervaringsgericht onderwijs. Op 30 september 2021 organiseert het Expertisepunt LOB een webinar gericht op dit thema.

Daaraan voorafgaand willen we met enkele scholen in gesprek over hun ervaringen. Deel jouw ervaringen met ons door het invullen van deze vragenlijst (invullen kost zo’n 5 minuten) en draag zo bij aan de ontwikkeling om de motivatie van havisten verder te stimuleren door praktijkgericht onderwijs op de kaart te zetten.
Het is fijn als je deze vragenlijst voor 1 juni invult.

Dit digitale magazine staat boordevol uitleg en praktijkvoorbeelden hoe collega docenten, teamleiders en bestuurders de talentontwikkeling van jongeren samen vormgeven. Deze praktijkvoorbeelden zijn de zogenoemde ‘leerlabs’. 

• Ga naar het digitale magazine

Het Kennisplatform Integratie & Samenleving (KIS) keek met vmbo’ers en mbo’ers terug op hun studiekeuze: wie is daarbij van invloed geweest en wat hebben ze gemist bij het maken van hun keuze? In de bijbehorende publicatie doen de onderzoekers aanbevelingen om de loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) beter te laten aansluiten bij leerlingen.

• Download het rapport

Uit onderzoek blijkt  dat statushouders te weinig weten over het Nederlandse onderwijslandschap en de mogelijke beroepsperspectieven. Daardoor kiezen ze vaak ‘zomaar’ een studie, zonder te weten wat het bijbehorende beroep inhoudt, wat leidt tot teleurstelling en uitval.

Om statushouders te helpen bij deze zoektocht ontwikkelde Van Zantvoort samen met SBB, Nuffic, het UAF en Expertisepunt LOB een Wegwijzer in Onderwijs. Deze Wegwijzer probeert het complete Nederlandse onderwijslandschap inzichtelijk te maken.

• Ga naar de wegwijzer

In de servicedocumenten mbo en hbo is vastgelegd dat hogescholen mbo-4 studenten met een kleine studievertraging door corona, waardoor het mbo-diploma niet voor de start van het nieuwe studiejaar behaald is, in studiejaar 2021/2022 voorwaardelijk kunnen toelaten. Een hogeschool doet dit op basis van een positief afrondingsadvies, afgegeven door de mbo-instelling. 

• Download Minimumvereisten afrondingsadvies voorwaardelijke toelating mbo’ers met een kleine studievertraging

‘Je Brein de Baas?!’ is lesmateriaal dat docenten ondersteunt om met leerlingen het gesprek te voeren over het effect van corona, stress, gevoelens en de werking van het brein. Leerlingen krijgen hierdoor meer inzicht in zichzelf en anderen. Het lesmateriaal bestaat uit animatiefilms en praktische opdrachten voor in de klas, een ademhalingsoefening en een leshandreiking en instructievideo met Steven Pont voor docenten. Professionals uit de jeugdgezondheidszorg kunnen daarnaast docenten ondersteunen door in gesprek te gaan met de leerlingen die extra zorg of aandacht nodig hebben.

• Ga naar het lesmateriaal op vo-raad.nl

Sinds 1 januari 2021 is het Kennispunt MBO Gelijke Kansen, Diversiteit en Inclusie (GKDI) gestart. Dit kennispunt richt zich op het vergroten van de kansengelijkheid in het mbo en richt zich in het bijzonder op een goede aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt voor alle mbo-studenten. Binnen dit kennispunt wordt er naast de reguliere kennisdelingsinitiatieven op het vlak van GKDI voor alle scholen, extra ondersteuning geboden in de vorm van advisering, coaching en expertise aan acht geselecteerde scholen of locaties om te werken aan een integrale aanpak binnen de school op het vlak van GKDI.

• Meer weten
• Aanmelden

Dit blijkt uit de jaarlijkse HBO-monitor die de Vereniging Hogescholen publiceert. Maurice Limmen, voorzitter van de Vereniging Hogescholen: “Onze afgestudeerde hbo’ers blijken uiterst weerbaar op de snel veranderende arbeidsmarkt. De cijfers bevestigen dat de vraag naar hoger opgeleiden stijgt. De coronacrisis jaagt die ontwikkeling alleen maar verder aan.”

• Ga naar de factsheet HBO-monitor

Al die ontwikkelingen op het vmbo, hoe wordt daar eigenlijk vanuit de andere schoolsoorten naar gekeken? Met betrokkenheid, belangstelling en soms een tikje afgunst. In elk geval vanuit het Havoplatform, de belangenbehartiger voor havoscholen. Vicevoorzitter Marc Janssen maakt namens het Havoplatform deel uit van de strategiegroep voor de nieuwe leerweg en vindt met name het praktijkgerichte programma inspirerend. ‘Zo’n praktijkvak willen we op de havo ook!’

• Lees het artikel op sterkberoepsonderwijs.nl

Volgens de Inspectie van het Onderwijs ontstaat er door de coronacrisis een unieke kans om het onderwijs structureel te verbeteren. Omdat leerlingen en studenten vertraging hebben opgelopen door de coronapandemie is er een inhaalslag aangekondigd. De inspectie roept in de Staat van het Onderwijs 2021 op meer te doen dan alleen de corona-achterstanden in te halen: maak van de aangekondigde reparatie een renovatie.

Download de Staat van het Onderwijs 2021

In de stroomdiagrammen “Bestemming na het vmbo” vindt u de leerlingstromen tussen het vmbo en het mbo. De stroomdiagrammen zijn ge-up-date met de meest recente cijfers van het schooljaar 2019-2020. Ook zijn er in de lay-out enkele wijzingen gemaakt, om de gebruiksvriendelijkheid van de diagrammen te verbeteren.

• Meer weten?

Op initiatief van CNV Jongeren – en mede mogelijk gemaakt door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en DOORZAAM – is de LOB-/burgerschaps- lessenserie ‘Een goed begin is het halve werk’ ontwikkeld. Dertien ‘Ambassadeurs van de Toekomst’ hebben, samen met een trainer van CNV Jongeren, de lessenserie gemaakt en gegeven op drie mbo-locaties.

Deze lessen zijn gebundeld tot een lessenreeks van zes lessen, die ook los van elkaar in te zetten zijn. Ze kunnen door docenten fysiek en online gegeven worden binnen het LOB-/burgerschapsonderwijs. Kortom: een interactieve lessenserie gemaakt voor en door jongeren, want mbo-studenten weten zelf het beste wat en hoe ze willen leren.

• Ga naar het lessenpakket

Kies voor een stage dus in elk geval een nieuwe omgeving, niet de plek waar de leerling al een bijbaantje heeft. Dat is misschien niet de gemakkelijkste optie en soms schuurt dat. ‘Maar is het zó waardevol.’

• Lees meer in het praktijkvoorbeeld

Deze handreiking is bedoeld als inspiratiedocument en hulpmiddel bij het versterken en verstevigen van bestaande begeleidingsprogramma’s die zijn gericht op de overgang van de vooropleiding naar het hoger beroepsonderwijs, de start en het vervolg binnen de associate degree of de bachelor. De handreiking is daarom te gebruiken binnen het vo, mbo en het hbo door LOB-ers, SLB-ers, docenten, teamleiders en (opleidings)coördinatoren.

De succesfactoren voor een optimaal begeleidingsprogramma worden aangereikt. Het is vervolgens aan de opleiding zelf om te beslissen hoe deze het beste ingezet kunnen worden, passend bij de eigen visie en het beleid.

• Download de handreiking hbo

KiesMBO.nl is ontwikkeld in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap door SBB in samenwerking met de MBO Raad, de VO-raad, het georganiseerd bedrijfsleven en jongerenorganisaties. KiesMBO.nl krijgt jaarlijks ruim 500.000 bezoekers en 30% daarvan zijn mbo-studenten.

Doorstuderen en preventie jeugdwerkloosheid

Het gebruik van KiesMBO.nl op mbo-scholen draagt bij aan de voorkoming en bestrijding van jeugdwerkloosheid. Jongeren die dreigen uit te vallen vanwege een bij nader inzien verkeerde opleidingskeuze, kunnen via KiesMBO.nl zicht krijgen op andere opleidingsmogelijkheden. Daarnaast kan KiesMBO.nl gebruikt worden ter oriëntatie voor doorstuderende studenten.

• Naar de enquête

Kennis en inspiratie nodig? De VO-raad houdt een overzicht bij om bestuurders, schoolleiders, teamleiders en docenten te helpen bij het vinden van werkende oplossingen.

• Ga naar VO-raad.nl.

Nog ongeveer 3,5 week en dan moeten studiekiezers zich inschrijven voor een studie. In deze tijd is een studiekeuze maken lastig en een tussenjaar is ook niet heel aantrekkelijk. Voor de jongeren die nog geen keuze hebben kunnen maken komt Expeditie Noord in deze tijd met iets nieuws: Expeditie S.O.S. In drie avonden (12 tot en met 14 april) gaan studiekiezers met andere jongeren onder begeleiding van enthousiaste coaches aan de slag.

In deze video hoor je de ervaringen van oud-deelnemers. 

• Naar de webpagina Expeditienoord.com

Het Nationaal Programma Onderwijs is erop gericht om de gevolgen van de coronacrisis voor leerlingen op te vangen. Van scholen wordt verwacht dat zij een analyse maken van wat op leerling- en schoolniveau nodig is, om op basis daarvan een schoolprogramma te kunnen ontwikkelen. Scholen hebben veel ruimte in hoe ze deze analyse vormgeven. Zij kunnen daarbij gebruik maken van het stappenplan, maar moeten dat niet; het gaat om een handreiking.

Op basis van de analyse kiezen scholen straks uit een lijst van bewezen of aannemelijk effectieve interventies.

• Meer informatie op VO-raad.nl
• Ga naar de webpagina LOB en NPO

Met enkele muisklikken kun je ontdekken welke beroepen de beste kansen op werk bieden, heeft iedere arbeidsmarktregio een eigen regiopagina en is er een interarciteve arbeidsmarktdashboard. Ofwel een mooie basis om arbeidsmarktinformatie te betrekken bij LOB.

• Naar de website werk.nl/arbeidsmarktinformatie

Dit blijkt uit onderzoek door Jules Warps, onderzoeker bij ResearchNed. Hij deed in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap onderzoek naar de studiekeuzecheck.

Met als een van de resultaten: de studiekeuzecheck heeft wel een positieve invloed bij het wetenschappelijk onderwijs, maar bij hbo is er nauwelijks effect. De adviezen die studenten krijgen hangen samen met succes, maar het heeft geen impact op de studenten.

• Ga naar het onderzoek en lees hoe je het effect van de studiekeuzecheck kan vergroten.

• Meer weten?
  • Download het rapport Jongerenperspectief op LOB
  • Download het rapport Organisatie en uitvoering LOB in het mbo

In maart en april organiseren veel hogescholen weer online open dagen en studiekeuzeweken. En ze gaan hier creatief mee om. Je kan bijvoorbeeld chatten met studenten en docenten over een opleiding en er zijn webinars voor ouders, presentaties over opleidingen, livestreams vanuit tv- en radiostudio's en virtuele rondleidingen.

• Meer weten? Ga naar het overzicht op vereniginghogescholen.nl

Bij dit onderzoek zijn jongeren actief betrokken om oplossingen te bedenken die hen helpen tijdens de coronacrisis. De resultaten zijn interessant voor jongeren zelf, maar ook voor professionals, opvoeders en beleidsmakers. Het onderzoek heeft in elk geval al het jongerenplatform YoungExperts, een e-magazine voor beleidsmakers en jongerenwerkers en een masterclass Take Action als concrete opbrengsten opgeleverd.

Lees verder op Erasmus University Rotterdam

Goed ondernemerschapsonderwijs staat of valt met ondernemende docenten. Zij zijn bepalend voor de ontwikkeling van de ondernemende houding en vaardigheden van hun leerlingen en studenten. Je herkent hen aan hun enthousiasme, gedrevenheid en een sterk eigenaarschap. De ondernemende docent is een soort ‘duizendpoot’: vak expert, procesmanager, netwerker, beoordelaar en ondernemend rolmodel. Ondernemerschapsonderwijs vraagt om een andere opvatting van lesgeven en andere competenties van de docent, een meer coachende rol. De kunst is om niet alles te willen regisseren en ruimte te geven aan het leerproces van jongeren.

In de portretten lees je wat hen drijft, wat hun visie is en welke effecten ze zien ze bij hun studenten. We hopen dat hun verhalen je inspireren en je nieuwsgierig maken naar wat jij met ondernemerschapsonderwijs kunt in jouw werk. Kijk dan ook zeker naar de tips en links hiervoor aan het eind van dit ebook.

De VvSL en NVS-NVL werken al enkele jaren en in toenemende mate samen, vooral waar het gaat om landelijke ontwikkelingen rondom Loopbaanontwikkeling en -Begeleiding (LOB). De beide verenigingen zien voor zichzelf een leidende rol als het gaat om LOB in het hedendaagse en toekomstige onderwijs. Die ambitie vraagt om één krachtige, toekomstbestendige vereniging. De leden, het onderwijsveld en andere stakeholders zijn gebaat bij een duidelijk en herkenbaar aanspreekpunt voor LOB. Het bundelen van krachten stelt de verenigingen bovendien in staat een betere kwaliteit van dienstverlening te bieden aan de leden.

Lees meer

Via MDT zetten jongeren tussen de 14 en 27 jaar zich gedurende een periode in voor andere mensen of bijvoorbeeld een goed doel. Op deze manier ontwikkelen zij hun talenten, kunnen zij van betekenis zijn, nieuwe mensen ontmoeten en keuzes maken voor de toekomst.

MDT-activiteiten hebben raakvlakken met bestaande activiteiten van vmbo-, havo/vwo- en mbo-scholen rond LOB en Burgerschap. De subsidie kan aantrekkelijk zijn voor scholen die deze activiteiten willen uitbreiden. Daarnaast biedt MDT studenten die dreigen uit te vallen een kans zich te oriënteren op hun toekomst.

De subsidieoproep wordt op 25 maart 2021 gepubliceerd op www.zonmw.nl. Aanmelden kan tot uiterlijk vrijdag 30 april 2021.

Meer weten

Dit sombere beeld schetst het onderzoek van Hogeschool Inholland naar de invloed van de coronatijd op het welzijn, studieverloop en de betrokkenheid van Inholland studenten.De aanbevelingen op basis van de resultaten zijn divers. Vanuit de didactiek gezien verdient het aanbeveling om de interactie tussen studenten onderling, maar ook met docenten te stimuleren en het onderwijs te activeren, zodat studenten niet louter als consument functioneren. Voor het welzijn van studenten is persoonlijke aandacht van groot belang, vooral onder de groep kwetsbare studenten. Tot slot kan de studievoortgang gewaarborgd worden door studenten zoveel mogelijk structuur te bieden in hun studieleven op basis van heldere communicatie over die zaken waar studenten op focussen: toetsen, deadlines en herkansingen.

Download het volledige onderzoek

Schoolleider Adrienne van Pelt-Kamphuis en leerling 5 havo Carliëndra vertellen in dit artikel hoe het werkt.

Lees meer op schoolleidersvoordetoekomst.nl

Zoals werken bij een fictief bedrijf. "We werkten al wel eens eerder met zogenoemde practice enterprises, maar studenten kunnen het nu ook inzetten om punten te krijgen voor praktijkervaring", zegt een woordvoerder. "Zo lopen ze niet nog meer vertraging op." Ook zijn er projecten waarbij echte werksituaties worden nagebootst. "Daar worden bijvoorbeeld ook acteurs voor ingezet."

Het idee is dat dit soort oplossingen ook na de coronacrisis kunnen worden ingezet als er een tekort is aan stageplekken. "Het is in sommige sectoren een blijvend probleem."

Lees meer op nos.nl

De nieuwe - geel gearceerde - passages gaan over de meest recente versoepelingen en maatregelen die zijn genomen in het mbo-onderwijs. Ook wordt er een perspectief voor het vervolg van het huidige studiejaar en het studiejaar 2021-2022 geboden zoals het realiseren van zoveel mogelijke fysiek onderwijs bij aanvang van studiejaar 2021-2022 door inzet van (snel)testen, vaccineren en beschermende maatregelen. Een belangrijke passage in het nieuwe servicedocument gaat over de oproep van het ministerie aan mbo-scholen om geen negatieve bindende studieadviezen (BSA’s) af te geven aan studenten.

Bekijk het Servicedocument 5.1 van 17 maart 2021

Per sleutelmoment vertelt een student in een vlog over zijn/haar ervaringen.  In de handreiking vind de student per sleutelmoment:

• belangrijke sleutelfiguren: die je op dat moment kunnen adviseren en ondersteunen bij het nemen van beslissingen.
• acties: wat je moet doen wat voor jou op dat moment belangrijk is.
• hyperlinks: voor extra ondersteunende informatie.

Meer informatie vind je op de website van ECIO

Die aansluiting is tijdens deze coronacrisis nog belangrijker dan anders. Tijdens de conferentie stond men onder meer stil bij een onderzoek naar vroege uitvallers, hun verwachting vooraf en de sense of belonging van studenten.

Ook zijn studenten naar hun ervaringen met de aansluiting tussen het vo en het ho gevraagd. Daarbij vertelden studenten onder meer dat een goede oriëntatie tijdens lessen in Loopbaanoriëntatie en Begeleiding (LOB) voor rust in het keuzeproces zorgt. Verder blijkt het goed te zijn om vo-leerlingen alvast wat onderzoeksvaardigheden te laten ontwikkelen in de mediatheek. Ook studentenwelzijn is een belangrijk thema in de gesprekken over de aansluiting vo-ho.

Lees hier het hele artikel op Scienceguide.nl

Lees in dit interview met Mayke de Jong Florisse, één van de aanjagers van de regionale LOB-website én van het LOB-programma binnen haar eigen school, vmbo gl/tl CS Walcheren Van de Perrre in Middelburg, hoe zij dit aanpakken.

Ga naar het praktijkvoorbeeld

Het NPO richt zich op de brede ontwikkeling van leerlingen en studenten, hun cognitieve en beroepsgerichte ontwikkeling, hun sociale en persoonlijke ontwikkeling en hun mentaal welbevinden. Het programma biedt ook ondersteuning voor docenten en andere medewerkers in het onderwijs.
Jongeren hebben een sterke behoefte om zichzelf te ontdekken en te ontwikkelen. Ze leren graag waar hun talenten liggen en ook over waar ze minder goed in zijn. Juist goede LOB kan voor een hogere motivatie zorgen. Het werkt motiverend als je weet wie je bent, wat je kan en hoe school ervoor kan zorgen dat je je doelen bereikt. Daar komt bij dat de coronatijd onderstreept hoe belangrijk het is dat jongeren loopbaanvaardig worden, zodat ze leren schakelen in een dynamische en onzekere arbeidsmarkt.

• Lees meer op de pagina NPO en LOB.

Jongeren zijn beter in staat zelf sturing te geven aan hun loopbaan door het ontwikkelen van een loopbaanperspectief. Bij het ontwikkelen van een loopbaanperspectief leert een jongere over zichzelf in relatie tot zijn/haar toekomstige school of werk. 

Een loopbaangerichte leeromgeving kent de volgende elementen:

• praktijkgericht (kunnen ervaren)
• dialogisch (kunnen praten over ervaringen en keuzes)
• vraaggericht (oefenen om kleinere keuzes te maken).

Het kenmerk van een loopbaangerichte leeromgeving is dat deze elementen in samenhang georganiseerd zijn.

Download de tool Faciliteren loopbaangerichte leeromgeving

Een meer geïntegreerde vorm van studieloopbaanbegeleiding, waarbij reflectie in studieloopbaanbegeleidingsactiviteiten veel meer verbonden is met praktijkervaringen van studenten, lijkt bij te dragen aan de kwaliteit van reflectie door studenten. Dit kan bijvoorbeeld in onderwijs waarin de actuele beroepspraktijk en projecten centraal staan. 

Meer weten?

Impressie programma:

• Leer meer over de belangrijkste onderzoeksbevindingen: Wat zijn ervaringen van jongeren met LOB? Wat gaat goed, wat kan er beter? En welke creatieve tips en ideeën voor LOB bedachten de jonge deelnemers van het onderzoek zelf?
• Krijg tips en voorbeelden aangereikt van onderwijsprofessionals die vertellen over LOB-initiatieven op hun school (vmbo, havo, vwo, mbo en hbo). Hoe sluit hun initiatief aan bij de bevindingen van het onderzoek? Wat vinden zij belangrijk?
• Leg jouw vragen en ideeën over LOB ter plekke voor aan een jongerenpanel.

Kortom, deze webinar is interessant voor iedereen die zich bezig houdt met LOB binnen het vo, mbo en hbo. We bieden voorbeelden, concrete tips en een flinke dosis inspiratie waarmee jij LOB binnen jouw onderwijscontext nog beter aan kan laten sluiten op de behoeften en de belevingswereld van jongeren.

• Inschrijven
• Download het rapport Jongerenperspectief op LOB

Wat dat betekent, lees je in het e-bookje met 7 portretten van ondernemende docenten.

In gesprek met deze ondernemende docenten tijdens een 'Ask them anything sessie', dat kan:

• 30 maart, van 15:30 tot 16:30 uur de sessie met vo-docenten
• 19 maart, van 14:00 tot 15:00 uur de sessie met mbo-docenten
• 23 maart, van 12:00 tot 13:00 uur de sessie met ondernemende hbo-studenten

Ook interessant: praktijkvoorbeeld ondernemend onderwijs

In Nederland is heel weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de arbeidsmarkteffecten van LOB en wat er is gedaan wijst niet eenduidig op effectiviteit van LOB. Uit dit paper van de Erasmus School of Economics blijkt dat een geringe verschuiving in onderwijskeuzes ten gunste van techniek en zorg al voldoende baten oplevert om de kosten van LOB goed te maken klein is. Ook in internationaal onderzoek wordt overwegend gevonden dat LOB positieve effecten heeft op arbeidsmarktuitkomsten. Dit suggereert dat LOB daadwerkelijk kan leiden tot een betere aansluiting van LOB op de arbeidsmarkt.

Lees meer in dit paper.

De Commissie macrodoelmatigheid mbo (CMMBO) deed op verzoek van het Ministerie onderzoek naar het arbeidsmarktperspectief mbo niveau 2 en presenteert in dit rapport haar overwegingen en advies over een goede start op de arbeidsmarkt voor jongeren die een mbo 2-opleiding volgen.

Download het rapport (pdf)

Deze routekaart geeft inzicht in een proces van een mbo-student voor wie het vinden en behouden van een baan geen vanzelfsprekendheid is. Het proces, of de route, van opleiding naar werk kan complex zijn en een aantal hindernissen bevatten waarbij de student ondersteuning nodig heeft. Wanneer deze ondersteuning wordt geboden en partijen elkaar versterken door de juiste samenwerking, dan zal de weg naar betaald werk soepeler verlopen. De basis hiervoor is een route van school naar werk die naadloos verloopt: een sluitende aanpak.

Download de MBO routekaart

Verschillende opgaven waar scholen en schoolbesturen voor staan vragen om regionale samenwerking.  Dit vergt in ieder geval samenwerking met collega-scholen en -schoolbesturen, mbo- en ho-instellingen, maar vaak ook met het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, lokale en regionale overheden.

Dit reflectie-instrument helpt partners te reflecteren op hun samenwerking en partners die aan het begin staan van een nieuwe samenwerking kunnen deze tool gebruiken voor een efficiënte en effectieve start van de samenwerking.

Kortom: samen staan voor het onderwijs in de regio!

Download het reflectie-instrument op vo-raad.nl

Hoé dit precies gedaan wordt is een keuze van de school.  Daarbij is er vaak meer mogelijk dan in eerste instantie gedacht wordt. Meer weten over wat mag en kan in het PTA en over de mogelijkheden om LOB te verwerken in het PTA?

• ga naar het praktijkvoorbeeld en bekijk het webinar.

• Download de Handreiking loopbaanbegeleiding voor leerlingen met ASS

Hoe je dat doet?

• Lees meer in de wegwijzer Kwaliteitsborging
• Bekijk de infographic Kwaliteitsborging

Ook interessant:

• Gespreksleidraad Kwaliteitsborging LOB en Burgerschap
• Bekijk meer wegwijzers, infographics en interessante filmpjes over LOB in onze LOB Kennisbank

Sterk Beroepsonderwijs spreekt met Mireille Aalfs, contactpersoon beroepskolom vmbo-mbo-hbo bij ROC Midden Nederland. Ze laat zien wat er wél kan en heeft helder advies voor decanen, mentoren én ouders die hun leerlingen willen begeleiden bij de studiekeuze.

• Naar het artikel op sterkberoepsonderwijs.nl

Dit blijkt uit 3 onderzoeken waarin  mbo-opleidingstypes met elkaar zijn vergeleken.

• Lees meer op werk.nl
• Ook interessant: arbeidsmarktinformatie en LOB

De initiatiefnemers van de Kwaliteitsagenda hebben gezamenlijk geconcludeerd dat er in de afgelopen jaren flinke vooruitgang geboekt is in de verankering van LOB in het voortgezet onderwijs, maar dat er ook scholen zijn die nog stappen te zetten hebben op dit gebied. Er is daarom afgesproken om de Kwaliteitsagenda LOB VO te verlengen, in elk geval tot en met 2022. Om scholen te ondersteunen, zal de Kwaliteitsagenda worden aangevuld met enkele concrete instrumenten.

• Lees meer

Ook worden op allerlei manieren verhalen verzameld om te tonen hoe het met iedereen in coronatijd gaat en om een golf van aandacht teweeg te brengen. In het filmpje wordt het idee achter dit initiatief uitgelegd. ROC Friese Poort is de eerste school die met Golf van Aandacht aan de slag gaat. Scholen die ook interesse hebben, kunnen informatie inwinnen bij Pieter Baay van Onderwijs124.

• Bekijk het filmpje
• Lees meer in de flyer. 

Het gaat om 100 nieuwe pilotscholen, en 37 scholen van de bestaande pilotgroep Technologie en toepassing (T&T). Welke school doet mee met welk programma en waar zijn de scholen gevestigd?

Kijk op de landkaart met pilotscholen

Nu bijna alle voorlichtingsactiviteiten van scholen online plaatsvinden, is het nog lastiger om een vervolgopleiding te kiezen. Scholen halen alles uit de kast om de studiekiezer te helpen. Zo ook het Grafisch Lyceum Utrecht. Online Open Dagen, livestreams, chatsessies met studenten, de lancering van een WhatsApplijn en nog veel meer leuke en informatieve activiteiten voor de studiekiezer. Maar die keuze maakt deze studiekiezer vaak niet alleen, hun ouders spelen ook een belangrijke rol in dit proces.

Docenten Arjan en Ruben, docenten aan het Grafisch Lyceum Utrecht, maakten hierover een prachtige podcast aflevering.

Meer weten?

De ideeën van het Havoplatform en de ideeën en praktijkervaringen van de scholen uit het leernetwerk zijn de uitgangspunten voor deze brochure. Deze zijn in verschillende netwerkbijeenkomsten en door middel van een vragenlijst en interviews geïnventariseerd. Het denken en de praktijk van de ‘Vakhavo’ van het Calvijn College Goes vormen een belangrijke bron voor de ontwikkeling van HavoP.

• Download de brochure op havoplatform.nl

Vooral de samenhang tussen SLB en de rest van de opleiding is belangrijk; ‘Als studenten merken dat ze er echt iets aan hebben, gaat het leven.’

De aanpak is afgestemd op de specifieke behoeften van voltijd- en deeltijdstudenten en ook het SLB-portfolio waar de studenten aan werken, ‘ademt mee’ met de opleiding.

• Lees meer in het interview met lerarenopleiders Ineke Beumer en Manon Bouwman.

In navolging van de informatiebijeenkomst voor de leden van de MBO Raad op 25 januari, organiseert het Expertisepunt LOB en het Kennispunt Gelijke Kansen, Diversiteit en Inclusie op 10 februari een online informatiesessie over de subsidieregeling ‘Extra begeleiding en nazorg ter voorkoming van jeugdwerkloosheid’.

• Meer weten over de subsidieregeling Voorkomen Jeugdwerkloosheid
• Inschrijven

Ook wordt ingegaan op de kansen en risico's van een tussenjaar, ook in coronatijd.

Lees meer op Tussenjaarkenniscentrum

Dit whitepaper gaat in op de probleemverkenning van operationele vraagstukken over stages en corona en de fundamentele koers van het mbo. Tegelijkertijd staat het mbo voor enkele fundamentele vraagstukken, die ten gevolge van de pandemie naar de achtergrond zijn verdwenen, maar zeker niet weg zijn.

Lees verder op ECBO

Normaal is de uiterste aanmelddatum 1 april, maar vanwege de coronasituatie is dit met een maand opgeschoven. Vo-leerlingen hebben hierdoor langer de tijd om zich te oriënteren op een vervolgopleiding in het mbo.

De uiterste landelijke aanmelddatum voor het hbo en de universiteit (1 mei) wordt vooralsnog niet opgeschoven.

In dit factsheet staan een aantal interventies om schoolverlaters en laatstejaars studenten met een grote kans op werkloosheid te ondersteunen bij het verbeteren van hun kansen op de arbeidsmarkt.

Deze factsheet is opgesteld in samenwerking met Kennispunt Gelijke Kansen Diversiteit en Inclusie van de MBO Raad, het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, het Kennisplatform Integratie & Samenleving (KIS) en de onderzoekslijn Diversiteitsvraagstukken van Hogeschool Inholland.

• Download de factsheet (pdf)
• Ga naar de webpagina 'Subsidieregeling voorkomen jeugdwerkloosheid'

Stagediscriminatie is een lastig probleem waar het mbo al een tijdje mee worstelt. Hoe vaak het precies voorkomt is niet bekend. Wel is bekend dat bij jongeren op het mbo met een niet-westerse migratieachtergrond de kans dat zij minimaal vier keer moeten solliciteren voor een stageplek 2,6 keer zo groot is als bij jongeren zonder migratieachtergrond (ROA, 2018). Als er gekeken wordt naar verklaringen voor dit verschil, blijft 25 procent onverklaarbaar.

Het Kennisplatform Integratie & Samenleving heeft onderzocht welke aanpakken zouden kunnen werken om stagediscriminatie te verminderen, op basis van wat bekend is over een effectieve aanpak van arbeidsmarktdiscriminatie.

Download het onderzoek (pdf)

De docenten Marloes Meeuwissen en Karlijn van Aert vormen samen een sterke tandem op Curio de Rotonde, een bijzondere vmbo-school in Breda. Ze zijn als projectleiders verantwoordelijk voor de doorstroom van vierdejaars vmbo-leerlingen naar het mbo waar ze drie beroepsgerichte keuzevakken volgen.

Ga naar het praktijkvoorbeeld (SPV)

• Naar de subsidieregeling
• Meer achtergrondinformatie

Voor de start van de pilot praktijkgerichte programma's heeft YoungWorks op basis van interviews kwalitatief onderzoek gedaan naar leerlingen en de nieuwe leerweg. Wat vinden deze jongeren van het vmbo-onderwijs dat zij volg(d)en? Waarover zijn ze positief en wat wordt juist gemist? Waar zien ze kansen en uitdagingen voor het praktijkgerichte programma? 

Download het rapport

De Wegwijzer Arbeidsmarktinformatie en LOB beschrijft wat arbeidsmarktinformatie inhoudt, waarom het belangrijk is, hoe het kan worden ingezet en wat dit vraagt van onderwijsprofessionals.

• Download de wegwijzer (pdf)
• Naar de webpagina arbeidsmarktinformatie en LOB

Benieuwd? Kijk dan de films die je vindt in onze LOB- kennisbank  waarin het belang van LOB wordt  geschetst vanuit het perspectief van jongeren, de wetenschap, decanen, LOB-experts en een LOB- samenwerkingsverband.

Een voorbeeld van hoe praktische kennismaking meer inzicht geeft dan alleen theorie? Decaan Claudia van der Heijden hoeft er niet lang over na te denken. Die praktische kennismaking met werk en beroepen en het opdoen van vaardigheden is precies wat voorop staat bij de nieuwe praktische havo op Montessori Lyceum Oostpoort in Amsterdam, die dit jaar van start ging met 20 leerlingen in de eerste klas en 23 in de vierde.

Meer weten hoe het Montessori Lyceum Oostpoort dit heeft aangepakt? Lees dan dit praktijkvoorbeeld.

De scholen verzamelden de beste tips en tricks uit binnen- en buitenland.

Ga naar het overzicht op de website van voortgezet leren