Expertisepunt LOB

LOB in de BBL: Een krachtige verbinding tussen leren en werken

LOB in de BBL: verbinding tussen leren en werken

Loopbaanontwikkeling en -begeleiding (LOB) binnen de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) vraagt om een eigen aanpak. In de BBL combineren studenten werk en opleiding en staan zij vanaf dag één op de werkvloer. Dat biedt kansen, maar stelt ook specifieke eisen aan hoe we LOB inrichten.

Wettelijk kader: loopbaancompetenties & derde leerweg

De kwalificatie-eisen voor loopbaan zijn een belangrijk uitgangspunt. In het onderwijs is aandacht nodig voor de vijf loopbaancompetenties. De student is wettelijk verplicht aan de diploma-eisen te voldoen en heeft daarmee een inspanningsverplichting voor LOB.

Dit geldt voor bekostigd BBL-onderwijs én derde leerweg. We richten ons niet op de derde leerweg als het gaat om de mbo-verklaring (mbo-certificaten en praktijkverklaringen). Omdat dit geen volledige opleiding (crebo) is, geldt deze wettelijke inspanningsverplichting hier niet.

Praktijk leidend → bewuste, gerichte begeleiding

Juist in de BBL, waar de praktijk leidend is, vraagt LOB om bewuste en gerichte begeleiding vanuit zowel school als leerbedrijf.

Wat we ophaalden uit bezoeken & gesprekken

Uit gesprekken met opleidingen en praktijkopleiders blijkt hoe belangrijk een contextgerichte en praktijknabije aanpak is. Hieronder staan de succesfactoren die het vaakst genoemd zijn.

Zorgvuldige intake

De BBL-doelgroep is divers. Een uitgebreide intake helpt om vanaf het begin maatwerk te bieden en verwachtingen te verduidelijken.

Matching & bemiddeling

Niet elke student heeft een netwerk of de vaardigheden om zelfstandig een leerbaan te vinden. Begeleiding bij de match tussen student en werkgever is cruciaal. Verliest een student zijn/haar leerbaan, zorg dan voor actieve herplaatsing.

Maatwerk & aansluiting op de student

BBL-studenten verschillen in leeftijd, motivatie en ervaring. Persoonlijke ontwikkeling, doorlopende reflectie en coaching zorgen dat studenten zich gezien voelen en in eigen tempo ontwikkelen. Essentieel is afstemming in de driehoek leerbedrijf–school–student.

Coachende docenten & praktijkbegeleiders

Begeleiders zijn bepalend voor succes. Investeer in coachende vaardigheden bij docenten en praktijkopleiders, gericht op gedrag, motivatie en keuzes.

Betrokkenheid & binding met de opleiding

Vergroot binding via een buddy- of mentorschapsysteem: een vaste begeleider op de werkvloer én op school helpt studenten sneller hun weg te vinden en vergroot de kans op succes.

Eerste 100 dagen: wat hoort erin?
  • Aandacht voor werknemersvaardigheden.
  • Coaching door ouderejaars (buddy/mentor) met realistische ervaringsverhalen over werkcultuur.
  • Ondersteuning bij taal.
  • Ondersteuning bij studievaardigheden.
  • Ouder-/netwerkbijeenkomsten voor omgeving van de student (ouders, huisgenoten, vrienden).
LOB inbedden in het curriculum

Maak LOB geen ‘extra’. Integreer het met vakken, burgerschap en SLB. Vakoverstijgende opdrachten lenen zich hier uitstekend voor.

Instrumenten voor eigenaarschap

De leeromgeving moet keuzemogelijkheden bieden, zodat de student zelf keuzes kan maken en zelf kan sturen. Actieve deelname en (mede)zeggenschap over het eigen leerproces versterken de motivatie. De begeleiding richt zich minder op het maken van de ‘goede’ keuze voor de toekomst, en meer op het vermogen van studenten om hun eigen (leer)loopbaan vorm te geven. 

Laat studenten zelf regie nemen via o.a.:

- Het opstellen van een persoonlijk ontwikkelplan (POP).

- Het bijhouden van een loopbaanportfolio — ontwikkeling wordt zo zichtbaar, bespreekbaar en verantwoordbaar.

Informatie over werkveld en (door)studeren

Besteed in de BBL óók aandacht aan brede oriëntatie: niet elke student gaat direct aan het werk binnen het gekozen werkveld. Geef tijdig informatie over (kansrijke) opleidingen en beroepen; jongeren hebben niet altijd een realistisch beeld van de kans op werk.

LOB in de praktijk: inspirerende voorbeelden uit de BBL

Bekijk hieronder twee inspirerende praktijkvoorbeelden van hoe LOB vorm krijgt binnen BBL-trajecten.

Conclusie: LOB als verbindende schakel

LOB in de BBL is meer dan voortgangsgesprekken of opdrachten. Het is een integraal onderdeel van de leerroute waarin studenten groeien in vakmanschap, persoonlijke ontwikkeling én toekomstbeeld. Door intensieve samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven, en een lerende houding bij alle betrokkenen, kan LOB echt het verschil maken.